Hoe verdeel je de aandacht over je kinderen?

 

Het is vaak een thema in boeken en films: volwassenen die het nog steeds moeilijk hebben, omdat ze als kind een broer of zus hadden naar wie vaak alle aandacht ging. Deze kinderen hebben als kind al goed geleerd om op hun beurt te wachten, om stil te zijn, om niet ‘lastig’ te zijn (want papa en mama hebben het al zo moeilijk of druk)… en later als volwassenen moeten ze (opnieuw) leren om voor zichzelf op te komen, om hun plek goed in te nemen.

Het lieve brave meisje dat naar haar moeder verlangt

Laatst keek ik naar ‘Wonder’: een heerlijke tranentrekkende film die nu in de bioscoop draait. De hoofdpersoon is een jongen met een gezichtsafwijking. Van jongs af aan heeft hij allerlei operaties ondergaan en dealt hij met angsten om zich in het openbaar te vertonen. Zijn ouders zijn er maar druk mee: alle medische onderzoeken, alle zorgen, alle gesprekken… We maken kennis met zijn grote zus, die al die tijd het brave lieve meisje is gebleven dat nooit aandacht vroeg en zichzelf leerde redden op school. En nét als haar moeder eindelijk eens wat leuks met haar wil gaan doen, belt school en snelt moeder weer weg naar het broertje.

En eerlijk gezegd herken ik het bij mijzelf ook een beetje: mijn ouders hadden vroeger érg veel moeite met het gedrag van een van mijn broers. Hij haalde van alles uit op de lagere school en dreef leraren soms tot wanhoop met zijn woorden en daden. Tussen al dat ‘lawaai’ zorgde ik dat ik niet opviel. Ik ging keihard werken en leren, deed het supergoed op school en zorgde dat ik daarvoor veel complimentjes kreeg. Hoe lastiger mijn broer deed, hoe poesliever ik deed (ik zie het nu bij mijn kinderen ook!): “kijk eens, IK BEN WÉL LIEF”. Echt voor mijn mening opkomen of om aandacht vragen, dat deed ik niet. En ik merk dat me dat als volwassene nog steeds moeite kost.

Maar als je dit allemaal weet als ouder, wat de gevolgen zijn van zo’n situatie, en je hébt een kind dat veel aandacht nodig heeft? Een kind met een bepaalde ontwikkelingsstoornis of een handicap, of iets anders waardoor jullie er nu eenmaal veel tijd mee bezig zijn? aandacht verdelen tussen je kinderenJe wilt je andere kind/kinderen niet tekort doen, maar je kunt jezelf nu eenmaal niet in tweeën splitsen… Het is ontzettend moeilijk om dan alle ballen in de lucht te houden. En niet alle kinderen reageren zo braaf als ik deed, misschien vraagt jouw ‘gewone’ kind wel op een vervelende manier om aandacht. Hoe kun je daar dan het beste mee omgaan? In dit blog geen praktische tips over het vrijmaken van tijd, het delegeren van taken, het inroepen van hulptroepen. Dit gaat over het omgaan met deze situatie op een dieper niveau. En daarvoor maak ik eerst even een zijstap.

Acceptatie van je lot

Toen ik ooit de opleiding Systemisch Werk deed (over o.a. familieopstellingen) moesten we een keer een opstelling van ‘ons lot’ doen: uiteindelijk konden we zelfs buigen voor ons lot. Met lot bedoel ik dat wat je met je meedraagt, dat wat bij jou hoort en wat je misschien ook veel gedoe heeft gegeven in het leven. Een alcoholistische moeder, een depressieve vader, gescheiden ouders, een arm gezin, een afwezige ouder, een ziek gezinslid, of misschien het feit dat je veel gepest bent of dat je veel hebt moeten verhuizen. Vaak zijn het dingen die we als oorzaak aanwijzen van een hoop ellende, de rugzak die je de rest van je leven meedraagt.

Bij een opstelling geef je je representanten een plek in de ruimte: de een legt zijn lot zo ongeveer bovenop zichzelf, de ander zet het zover mogelijk weg. En er komt past rust in het systeem, als je op een kleine afstand je lot aankijkt (dan kijk je dus in de ogen van de representant van je lot): dan komen misschien eerst de tranen, maar daarna volgt er een gevoel van herkenning en acceptatie: “Ja, zo is het, dit is mijn lot”, en daarna volgt zelfs een kleine buiging van eerbied: “Jij bent mijn lot, je hoort bij mij, en ik accepteer dat je er bent, ook al verlang ik soms naar iets anders”. Op een diepere laag zorgt dit ervoor dat er geen verzet meer is, waardoor er in het dagelijks leven minder frustratie is.

Zo help je je kind met accepteren

Als we dan teruggaan naar jouw rol als ouder, schipperend tussen je kind dat veel aandacht vraagt en je andere kind… dan is dát nu precies jouw ‘lot’ in het leven: je kunt het nooit 100% goed doen, je zult telkens moeten wikken en wegen wat je met je tijd doet… je lot is ook te accepteren dat dit voor je ‘gewone’ kind niet altijd een gemakkelijke klus is.

En hetzelfde geldt voor jouw ‘gewone’ kind: dat heeft als lot een broer of zus die veel aandacht vraagt. De beste manier om hier niet al te gefrustreerd van te raken, is dat je kind leert te accepteren dat dit nu eenmaal zijn/haar lot is. Niet door het lot te negeren of weg te stoppen, maar juist door ernaar te kijken.

En jij als ouder kunt je kind daarbij helpen. Daarbij zijn drie dingen belangrijk:

  1. Benoemen dat dit nu eenmaal zo is zoals het is
  2. Erkenning geven hoe het voor je kind is: het ís ook niet leuk om altijd maar te wachten, het ís ook vaak héél erg stom en verdrietig en ik snap dat je er soms boos om bent.
  3. Je verlangen uitspreken dat je graag meer aandacht aan je kind zou willen geven. En dat je je heel goed voor kunt stellen dat je kind dat óók zo graag verlangt. Je hoeft het niet spontaan op te lossen, spreek het gewoon uit en knuffel elkaar maar fijn.

aandachtBelangrijk is dat je dit soort gesprekjes ook een beetje los van jezelf en je schuldgevoel koppelt. Dus niet vanuit een slachtofferrol: “Maar voor mama is het ook heel moeilijk in haar eentje”, “Ja maar papa en mama kunnen er ook niks aan doen, wij hebben het ook zo druk en zo zwaar”. Dan krijgt je kind misschien een gevoel van: “OK ik zal niet meer moeilijk doen, want dan krijgt mijn moeder het nog zwaarder”. Neem liever een volwassen houding aan van: “Het is zoals het is”. Hoe serener jij hierin staat, hoe meer je kinderen die houding overnemen.

Levensles

Besef ook wat een belangrijke levensles dit voor je kinderen is: accepteren dat sommige dingen zijn zoals ze zijn. Natuurlijk is het goed om ambities te hebben en doelen na te streven, en soms is het gewoon niet anders en ís een situatie niet altijd gemakkelijk.

Daarnaast is het ook goed om te beseffen dat de rugzakjes en hobbels die we vanuit onze jeugd meedragen, ons óók hielpen om kwaliteiten te ontwikkelen die heel handig zijn in het leven: bijvoorbeeld zelfstandigheid, multitasken, relativeringsvermogen en zorgzaamheid. Als je dat goed voor ogen houdt, voelt het allemaal al minder zwaar en beladen.

 

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *