Als je me al een tijdje volgt, herken je misschien al wel welke opvoedstijl ik fijn vind. Ik vind het belangrijk dat ouders grenzen bieden, hun plek pakken als ouders, maar dat ze opvoeden vanuit de basis van een goede relatie met hun kind. En dat ze zich bewust zijn van hun eigen triggers en daaraan werken.
Er is een fijn en handzaam boek waar deze methode in beschreven wordt: Nieuwe autoriteit voor ouders van Haim Omer en Philip Streit.
Dit boek past bij de communicatiemethode ‘Geweldloos verzet’, en de opvoedvariant wordt ook uitgelegd in de populaire ‘Geweldloze podcast‘.
Die term ‘geweldloos’ vind ik zelf wat onhandig klinken, maar zo is hij nu eenmaal. Het staat voor opvoeden zonder ‘geweld’: zonder ruzies, zonder machtsvertoon.
Het boek is fijn en niet te dik (158 pagina’s) en leest prettig weg, ook door de vele praktijkvoorbeelden.
Niet autoritair én niet te soft
Als het gaat om opvoeden zijn er natuurlijk 2 uitersten:
Streng: als je kind brutaal, grensoverschrijdend of chaotisch gedrag laat zien,
Alsmaar toegeven: meebewegen om de sfeer thuis te bewaren, uit angst dat het anders escaleert.
Volgens Omer werken beide strategieën maar heel even. De ene maakt de relatie slechter en daardoor kwetsbaarder. Dat kan weer leiden tot stiekem gedrag.
De andere maakt jou als ouder minder zichtbaar en minder betrouwbaar als ‘pack leader’, wat ook weer kan zorgen voor meer gedoe en onzekerheid.
Met de methode ‘Nieuwe autoriteit’ gaat het juist om stevigheid mét verbinding.
Veilige haven en sterk anker
De auteurs maken je rol als ouder heel beeldend. Je bent niet de politie, maar ook niet ook niet de vriend/vriendin van je kind.
Je bent wel:
1. Een veilige haven
Zodat je kind weet: Wat er ook gebeurt, ik kan altijd terug naar mijn ouder. Ik word niet afgemaakt, niet afgewezen, niet in de steek gelaten.
Dat geeft rust, basis, en vertrouwen, juist als je pubers opgroeien en gekke dingen gaan doen.
2. Een sterk anker
Een kind dat golft en worstelt met emoties, puberteit, groepsdruk of impulsiviteit, heeft iets nodig om zich aan vast te houden. Iemand die rustig blijft als het misgaat. Iemand die duidelijk is over wat oké is en wat niet.
Het anker staat voor jouw stevigheid. Je beweegt niet mee met elke golf.
Omer beschrijft dat kinderen juist opbloeien als deze twee samenkomen: warmte én stevigheid.
Waakzame zorg
In het boek leer je over waakzame zorg: je bent er, je volgt op afstand, je toont interesse en houdt vinger aan de pols. Niet als detective, maar als betrokken ouder.
In de praktijk betekent dat:
Je vraagt hoe het op school ging, niet om te controleren maar om betrokken te blijven.
Je merkt op dat je kind snel geïrriteerd is en zegt: “Ik zie dat het niet lekker loopt, vertel je er later iets over?”
Je checkt of afspraken nog duidelijk zijn.
Je bent in de buurt wanneer dat nodig is, letterlijk én emotioneel.
Het gaat om aanwezigheid. Niet pas ingrijpen als het te laat is, maar eerder subtiel bijsturen.
In het boek bespreekt hij ook verschillende levels van waakzame zorg: als het slechter gaat met je kind, ga je nóg meer erbovenop zitten met je zorg en zelfs anderen uit je netwerk inschakelen om aan te geven dat je het meent.
Regels en structuur
Veel ouders vinden het lastig om regels te stellen en te handhaven. Omer laat juist zien dat structuur kinderen geruststelt: ze hebben het nodig in deze wereld die snel en soms overweldigend is.
Belangrijk is wel hoe je regels neerzet:
Kort en overzichtelijk
Verklaarbaar (“niet omdat ik het zeg, maar omdat het helpt om…”)
Duidelijk en consequent
In verbinding: je legt iets uit en blijft beschikbaar voor gesprek
Regels moet je eigenlijk niet zien als machtsmiddel, maar een vorm van zorg. In plaats van “omdat ik hier de hypotheek betaal” zeg je bijvoorbeeld: “Omdat dit mijn plicht is als ouder”.
Zelfbeheersing van de ouder is cruciaal
Dit is misschien wel het meest confronterende hoofdstuk van het boek:
Een ouder die zichzelf niet onder controle heeft, kan een kind niet helpen zichzelf te reguleren.
‘Nieuwe autoriteit’ vraagt daarom eerst iets van ons als volwassenen:
pauzeren voordat je reageert
de-escaleren in plaats van meedoen met de escalatie
je toon, je tempo en je lichaamshouding gebruiken om rust terug te brengen
Kinderen, zeker pubers, spiegelen de emotie van de ouder. Wanneer jij stevig en rustig blijft, kan je kind zich daaraan optrekken.
Dus in plaats van enorm te focussen op het gedrag van je kind, en te onderzoeken welk probleem of zelfs welke stoornis daaronder zit, kan het enorm helpen om eerst te kijken hoe jij met al deze dingen omgaat en hoe jij rustig leert reageren.
“Nee” zeggen zonder de relatie te beschadigen
In het boek staat deze zin:
“Het geheim van een geslaagde opvoeding: op de juiste manier ‘nee’ leren zeggen.”
Een goede “nee” is een duidelijke grens, uitgesproken met respect.
Bijvoorbeeld:
“Ik snap dat je graag langer weg wil blijven. Voor nu hou ik het op tien uur. We praten morgen verder.” (‘ijzer smeden als het koud is’)
“Je mag boos zijn, dat hoort erbij. Maar schreeuwen tegen mij is niet OK. Laten we eerst even afkoelen.”
“Ik zie dat je worstelt, maar deze keuze is niet veilig. Ik blijf erbij.”
Een goede “nee” laat jouw rol als ouder voelen, in plaats van je ‘macht’. De vele voorbeelden in het boek helpen je om hier ook mee aan de slag te gaan.
Als je dit gaat toepassen...
Gezinnen die met nieuwe autoriteit gaan werken, zullen het volgende ervaren:
meer rust in huis
meer duidelijkheid over wat belangrijk is
minder escalaties
minder hard straffen óf wegkijken
betere gesprekken
meer wederzijds respect
een kind dat voelt dat het niet alleen staat
En misschien wel het belangrijkste: ouders voelen zich weer competenter en steviger in hun rol.
Tot slot
Wat ik zelf prettig vind aan Nieuwe autoriteit voor ouders, is dat het niet gaat over “de perfecte ouder” of over het wegpoetsen van problemen. Het gaat over hoe je aanwezig blijft wanneer het lastig wordt; hoe je stevig staat in contact; hoe je je kind kunt begeleiden zonder hard te worden of jezelf te verliezen.
Het is een boek dat je niet alleen leest om problemen op te lossen, maar ook om je eigen rol als ouder met meer rust en vertrouwen te herpakken.
Wil je een manier van opvoeden die niet draait om straffen of toegeven, maar om aanwezig zijn, grenzen aangeven en verbonden blijven, dan is dit echt een aanrader.
