Met rapport kan alles!

In de computerwinkel viel het me meteen op: de verkoper en mijn man gingen helemaal in elkaar op, terwijl ze het hadden over het geheugen van mijn nieuwe laptop. Ze stonden zo schuin tegenover elkaar en hadden allebei op precies dezelfde manier zo’n nadenkvinger bij hun kin. Compleet gespiegeld, zonder dat ze zich daar bewust van waren! In NLP-termen noemen we dat ‘rapport’ (spreek uit op z’n frans rapóór). Zelf was ik totaal niet in rapport met deze heren: ik vond het onderwerp saai, en omdat ik die man maar een typische IT-er vond met z’n vette haren, was ik onbewust al een stap naar achter gegaan. Mijn IT-echtgenoot daarentegen had een IT-maatje gevonden, die dezelfde taal sprak! “Ik voelde me daar wel thuis”, zei hij later toen we het erover hadden.

Rapport

Rapport noemen we de toestand waarin je helemaal bent afgestemd op elkaar. Misschien herken je dat wel, als je met een vriendin uit eten bent, en je beseft dat je allebei in precies dezelfde houding zit, zo met je hoofd op je hand steunend. Of allebei met je benen over elkaar geslagen. Je bent dan zó met een ander in contact, dat de woorden vanzelf stromen en de wereld om je heen vervaagt: je zit echt op dezelfde golflengte. Dat is rapport. Het ontstaat vaak vanzelf!

Met rapport kan alles

Als je met iemand op zo’n zelfde golflengte zit, kun je ook veel directer zijn tegen elkaar. Dankzij het rapport kun je veel meer hebben van de ander. Het is net of je voelsprieten voor kritiek minder op scherp staan, of je automatische afweersysteem een paar graden lager staat afgesteld.

Zonder rapport kan niks

Je kind hangt met z’n hoofd boven een tablet en je roept dat jullie gaan eten. Of je kind komt verdrietig uit school en jij roept om hem op te vrolijken:  ‘Kom, niet kniezen, we gaan wat leuks doen!’. Of je kind doet uitgelaten vrolijk en jij zegt op serieuze toon dat het rustiger moet. Dikke kans dat je in beide gevallen niet het resultaat ziet dat je gewenst had. Je hebt niet eerst voor rapport gezorgd.

Hoe zorg je voor rapport?

Als er niet vanzelf rapport is, kun je de natuur een handje helpen. Als jij beter contact met iemand wilt, kun jij je gedrag bewust wat meer afstemmen op de ander: je helpt de natuur als het ware een handje! Dat kun je op een aantal manieren doen:

• De woorden die je gebruikt: kies woorden die de ander ook net gebruikt heeft. Als je dochter het over haar BFF heeft, gebruik dan zelf ook die term. Je gaat als het ware de taal van de ander spreken.
• De hoogte van je stem: hoog of laag
• Het tempo waarin je praat: rustig of snel
• Je houding en gebaren: armen los of over elkaar, rechtop, onderuitgezakt. Als je kind op de bank hangt, ga er eens naast hangen in dezelfde houding en kijk in dezelfde richting. Je zult merken dat het gesprek dan anders verloopt dan je gewend bent!
• Je energieniveau: druk of rustig: als je kind door de kamer stuitert, stuiter dan eerst een tijdje mee.
• Je ademhaling: pas je tempo aan aan het tempo van de ander. Anthony Robbins geeft in het filmpje onderaan dit blog nog de gouden tip voor stellen relatietherapie, namelijk om tijdens het vrijen de ademhaling op elkaar af te stemmen. Kijk straks maar in het filmpje waarom!
• Aanraking: let eens op hoe iemand een ander aanraakt. Een schoudertikje, een handdruk, een arm op je arm. Dit soort gebaren kun je subtiel nadoen.

Er is een verschil tussen plat gezegd ‘na-apen’ en het spiegelen wat ik hierboven beschrijf. Bij rapport gaat het echt om je intentie om beter contact met iemand te maken. De basishouding vanwaaruit je dat doet is er een van aandacht en respect. Als je het zónder die intentie doet, wordt het plat en doorzichtig en bereik je juist het tegenovergestelde. Het zijn ook geen nieuwe dingen: dit is wat we allemaal al van nature doen, als we echt met iemand in contact zijn.

Volgen en leiden

Als je zo contact met iemand maakt, gaat het stromen: je bent met elkaar in contact. En je zult merken, als je dit eenmaal bereikt hebt, en je gaat wat ánders doen in je houding, taal of gebaren: dan doet de ander jou weer na! Dus als je kind aan het stuiteren is door de kamer, stuiter eerst een tijdje mee! En als voelt dat er rapport is, dan ga je zitten. Geheid dat je kind dan ook gaat zitten. Dat is volgen en leiden!

Anthony Robbins

Een van de meest inspirerende NLP-ers van dit moment is Anthony Robbins: hij trekt volle zalen, krijgt iedereen in beweging en in extase, coacht wereldleiders en schrijft succesvolle boeken. In dit filmpje zie je zijn inspirerende uitleg over rapport: “rapport is power!”. Het duurt ruim 20 minuten, dus zoek een moment uit om dit helemaal te bekijken!

Heb je minder tijd? Kijk dan alleen naar deze korte grappige reclame, waarin je meteen ziet wat je met afstemmen bereikt! Want natuurlijk maken verkopers ook gebruik van deze kennis:

https://youtu.be/oXWTNMvQj2Q?list=PLk6tLn-DJDLZ0_xwSOLiWKXoOvWKVoVY4

Rapport vanuit aandacht en respect

Laatst was ik zelf bij een coach. En hoewel ik allang weet hoe dit allemaal werkt met rapport, zag ik het voor mijn eigen ogen gebeuren, zonder dat ik me eraan stoorde: als ik met m’n benen over elkaar zat, zat zij ook zo. Als ik m’n hand tussen mijn knieën had, zat zij ook zo. En niet alleen in haar houding, maar ook in haar woorden sprak ze precies mijn taal. Het was voor mij een emotioneel gesprek en ik voelde me juist enorm begrepen. En hoewel ik ergens het een trucje vind, om zo ‘rapport’ met iemand te maken, besef ik donders goed dat dít mij enorm hielp, dat ik mij hierdoor op onbewust niveau veiliger voelde en meer open stond voor feedback en verandering. En dat is waar het bij rapport om gaat, de basishouding van aandacht en respect. En bedenk maar eens in welke werkgebieden dit nog meer handig kan zijn: het onderwijs, de zorg, eigenlijk overal waar je met mensen te maken hebt!

Foto meisjes: Freeimages/Bobbi Dombrowski
Foto voeten: Pixabay/Olichel