Jammer! Hoe leer je je kind omgaan met teleurstelling

Omgaan met teleurstelling is een vaardigheid die je kunt leren. Kinderen kunnen (net als volwassenen) enorm blijven hangen in boosheid en verdriet, als ze iets willen, maar niet mogen. Als kindercoach werk ik met helende verhalen: een verhaal waarin een kind delen van zichzelf herkent. Ze vinden dat heerlijk! Tijdens het luisteren checkt het kind dan onbewust van binnen hoe de geboden oplossing ook hem of haar kan helpen. Met het verhaal in dit blog leren kinderen omgaan met het gevoel van ‘jammer’ als iets niet mag: niet blijven hangen, maar een fysiek gebaar van ‘overgave’ maken: het is zoals het is. En dan weer vrolijk door.

Deze uitleg van Kindercoach Tea Adema maakt duidelijk waarom het zo belangrijk is om goed  ‘jammerrr’ te leren zeggen.

Lees het volgende verhaal eens voor aan je kind, en laat me weten hoe het reageert!

Het girafje dat jammer leerde zeggen

Er was eens een girafje. Klein, maar natuurlijk wel met zo’n lange nek, zoals giraffen die hebben. Het woonde in een héél ver land, waar het lekker warm is. Met allemaal andere dieren. Wat ik je nu ga vertellen, gaat over iets dat dit girafje heeft geleerd. Iets wat hem altijd hielp als hij het nodig had.

Het gebeurde op een speciale dag. De dag waar alle dieren bij willen zijn. Een paar keer per jaar gaan de volwassen dieren naar de overkant van de grote rivier, om daar eten te zoeken. Sommige dieren nemen dan ook hun kleintje mee. De kangoeroe draagt zijn kleintje in zijn buidel, de krokodil neemt zijn kleintje op de rug, de adelaar laat zijn kleintje zelf vliegen. Maar het girafje, dat mag niet mee.

Daar staat hij dan, aan de rand van de rivier, en hij ziet al die andere dieren vertrekken. Zijn moeder zegt: “Je wist al van te voren dat je niet mee zou gaan, dat is onze afspraak, dat weet je best! Ik vind het nog niet veilig voor jou. Wij gaan wel wat anders doen”. Het girafje is zó boos. Natuurlijk weet hij die afspraak nog wel, maar dat betekent nog niet dat het OK is. Het wil gewoon mee met de anderen. De andere kinderen gaan toch ook? Hij is intens verdrietig, en zijn tranen vallen in het water van de rivier.

Dan hoort hij opeens een stem, een hele mooie lieve heldere stem van dichtbij: “Wat is er, girafje? Waarom huil je zo?”. Hij kijkt verbaasd op. Het is een práchtige flamingo, zo’n sierlijk roze dier, dat daar bij hem staat, op één poot, je weet wel hoe flamingo’s staan.

Het girafje kan even niet meer ademen, zó mooi is de flamingo. Hij had er alleen in verhalen van gehoord, maar nu ze zó dichtbij staat, is ze nóg mooier dan hij dacht. Hij vertelt haar waarom hij zo verdrietig is.

De flamingo gaat op haar andere pootje staan en trekt het ene pootje omhoog. Ze zucht bij het verhaal van het girafje. Vriendelijk zegt ze: “Och, girafje, dat is echt heel sneu voor je. Je wilde graag meedoen, en je mocht niet. Zoiets heb ik vroeger ook zó vaak meegemaakt! Ik denk dat ik precies weet wat je voelt.”

Het girafje is nieuwsgierig en vraagt: “Hoe ging dat dan bij jou vroeger? Wat deed je dan?” en de flamingo begint te vertellen: “Kleine flamingo’s krijgen les hoe ze op 1 poot moeten staan. Zoals ik nu doe, zie je dat? Dat moeten we allemaal leren als kind. Maar dat mag pas als je groot genoeg bent, als je spieren sterk genoeg zijn”. Elke keer als mijn grote broers en zussen mochten oefenen, wilde ik meedoen. En telkens zei mijn moeder “Nee, je mag pas meedoen als je groot genoeg bent, dat hebben we toch afgesproken?”. Ik vond het zo gemeen. Waarom mochten zij wel oefenen, en ik niet? Ik kon toch ook al leren hoe ik op 1 poot kan staan? Mijn flamingo-oma zag mijn verdriet, en zij leerde mij iets, dat ik nooit meer ben vergeten. Iets waar ik enorm veel hulp aan heb. Zodat ik me niet meer zo lang boos en verdrietig voel.

Het girafje zegt: “Wat dan? Wat leerde je dan van je oma?”

De flamingo vertelt verder: “Mijn oma was heel wijs. Die zei: in ons leven gebeurt het best vaak dat je iets wilt, en het kan niet. Of het mag niet. En dat is een gevoel van <adem in> JAM-MER! Ze sprak het uit met een diepe zucht: JAHHHMMER! En daarbij liet mijn oma dan haar flamingo-hoofd even hangen. En ze maakte een soort kniebuiging alsof je voor de koning staat”. De flamingo deed het nog eens goed voor, met haar vleugels wijd, hoofd omlaag, kniebuiging: JAHHHM-MER!

Het girafje zegt: “Helpt dat dan?”

“Jazeker,” ging de flamingo verder, “Die JAMMER moet echt je lijf uit. Anders zit het vast, en blijf je verdrietig of boos. Door zo te bewegen van JAHHHM-MER” (en ze doet het opnieuw) “raak je die JAMMER écht kwijt. En je merkt vanzelf hoeveel beter je je daarna voelt.”

“Kan ik dat dan ook leren? Of is dat alleen voor flamingo’s?” vraagt het girafje.

“Jazeker!” zei de flamingo. “Iedereen kan alles leren. Jij hebt natuurlijk 4 poten. En geen vleugels. Ik denk dat jij als giraf je eigen JAMMER-beweging moet vinden. Eentje die bij jou werkt. Probeer het gewoon eens, nu!”

Het girafje gaat klaarstaan. Hij buigt door 4 pootjes en draait z’n kop opzij en zegt zachtjes ‘jammer’. “Nee, het werkt niet. Ik ben nog steeds verdrietig”.

“Kom op,” zegt de flamingo. “Je moet wel even doorzetten, je blijft gewoon proberen tot je voelt dat de JAMMER je lijf uit gaat. En probeer het met een héle harde zucht te doen!”

Het girafje gaat nog eens goed staan. Hij neemt een grote hap lucht, en terwijl hij zijn lange nek hélemaal buigt, tot zijn kop bijna bij de grond is, zegt hij zuchtend: “JAHHHM-MER!”

Hij blijft even stil. En dan zegt hij: “Dit voelde wel ánders”. Hij probeert het nog eens en nog eens, tot het echt zijn eigen beweging wordt.

De flamingo applaudisseert trots met haar vleugels: “Je doet het heel goed, girafje! Zo zucht je de JAMMER je lijf uit. En je zult merken dat je je dan zó opgelucht voelt! Je hebt dan weer ruimte om te denken aan de dingen die je wél kunt doen. Zo word jij vanzelf een grote en sterke giraf, die dat soort dingen begrijpt. En weet je? Later, als je zelf giraffenkindjes hebt, kun jij jouw JAMMER-gebaar weer aan hun doorgeven. Hoe cool is dat?”

Het girafje blijft even stil, hij is best onder de indruk. En dan wil hij weer spelen. Hij zegt de flamingo gedag en huppelt met zijn moeder weer terug naar huis.