Angst voor aanslagen: tips voor jou en je kind

Telkens als de wereld wordt opgeschrikt wordt door aanslagen, voel ik het van binnen ook: hoe moet dat met deze wereld? Hoe moet dat later met mijn kinderen?

En dan heeft je kind ook nog eens vragen, en je wilt hem of haar niet bang maken, wat vertel je nu wel en niet? In dit artikel lees je 5 tips voor jezelf om met angst voor aanslagen om te gaan, plus 5 tips over hoe je er met je kinderen over praat.

Hoe ga je om met je eigen angst?

Angst kan ons verlammen. We denken niet helder en voelen gevaar. In zo’n toestand kan het lastig zijn om vragen van je kinderen te beantwoorden. Daarom 10 tips hoe jij beter kunt omgaan met nare nieuwsberichten, zoals aanslagen of vliegrampen.

1. Richt je aandacht op de mooie dingen

Richt je aandacht op liefde en verbinding. Het klinkt haast al cliché, maar het is echt waar: wat je aandacht geeft groeit. Welk beeld wil je laten groeien in je gedachten, welke plantjes wil je water geven? Geef méér aandacht aan wat er wél goed gaat in je leven. Sta dagelijks bewust stil bij de mensen en dingen waar je dankbaar voor bent, de mensen die goed voor elkaar zijn: zoek het op, schrijf het op, maak er foto’s van, praat erover, en geniet ervan!

2. Een mens lijdt het meest…

Je kent het gezegde vast wel:

Een mens lijdt het meest om het lijden dat hij vreest

De beroemde Romeinse filosoof Seneca schreef al: “Erger dan de oorlog is de angst ervoor.” En van de “opa van Loesje” zag ik een soortgelijke spreuk op Facebook: “Laat je niet bang maken door angst”. Besef dat je zélf iets creëert in je hoofd wat er nog niet is.

3. Blijf in het hier en nu

Dwing jezelf om meer in het hier en nu te blijven. En letterlijk, zoals je ook bij mindfulness leert: blijf met je gedachten bij dat wat je aan het doen bent. Dat doe je door al je zintuigen open te zetten: wat hoor je, wat zie je, wat voel je met je lijf? Sta je bij de koffieautomaat, geef dan je aandacht aan het bekertje waar de koffie instroomt, luister naar het stromen, ruik de geur. Vouw je de was op, voel hoe de stof van de verschillende dingen aanvoelt: hard, zacht. Kijk naar wat je doet. Het heeft allemaal met bewustwording te maken: door je bewust te zijn van wat je NU aan het doen bent, blijft je aandacht ook meer in het hier en nu.

4. Zorg goed voor jezelf

Angst heeft minder grip op je als je lekker in je vel zit: doe leuke dingen, zoek mensen op bij wie je je fijn voelt, luister naar muziek waar je blij van wordt, eet gezond, beweeg voldoende, pak gezonde buitenlucht.

5. Blijf bij de feiten

De kans je omkomt door een ongeval met de auto is vele malen groter (1 op 18.585) dan de kans dat je omkomt bij een aanslag (1 op 9.300.000). En als je dat vergelijkt met de kans dat je overlijdt aan kanker (1 op 7) of hartfalen (1 op 5), dan zie je het pas goed in perspectief. Deze cijfers komen overigens van een Engelstalige website zonder bronvermelding, die echt het lezen waard is. Een Nederlands artikel met soortgelijke cijfers vond ik bij NRC: “Een veilig land is een bang land”.

En hoe praat je met je kind over aanslagen?

Bovenstaande tips zijn vooral om jezelf weer wat rustiger te krijgen. Hoe meer jij grip op jezelf hebt, hoe beter je een gesprek over aanslagen met je kinderen kunt voeren. De volgende tips helpen je alvast op weg:

1. Laat je kind de leiding nemen

Jij hoeft er niet persé over te beginnen. Bij jonge kinderen of bij kinderen die niet zo met de (buiten)wereld bezig zijn: lekker zo laten! Onze dochter van 9 zei: “We hadden het erover in de klas, maar ik ging stiekem een boekje lezen onder m’n tafel”… Prima! Ze krijgen in hun leven nog genoeg kans om met dit soort nieuws in aanraking te komen. En als je kind erover begint, of als je zelf vindt dat je erover moet praten, vraag dan eerst wat het al weet over de gebeurtenissen. En check of het klopt, ga hier op in. Blijf het doseren, let goed op de reactie van je kind of je verder gaat of dat het genoeg is voor dit moment.

2. Wees eerlijk

Als jij bang, verdrietig of boos bent, mag je dat best vertellen. Als je het antwoord op een vraag niet weet, is dat ook prima. En als kinderen door blijven gaan en om feiten vragen, blijf dan ook eerlijk. Je hoeft niet álles te vertellen, maar dat wat je vertelt moet wel kloppen.

3. Vraag naar hun gevoel

Laat ze praten over hun gevoel “wat doet dit met je?”. Zijn ze bang of boos, vraag dan waar ze dat voelen in hun lijf. En laat ze bijvoorbeeld een tekening maken om hier uiting aan te geven.

4. Schep perspectief

Als wij het al moeilijk vinden om dit in perspectief te zien, dan is dat voor kinderen al helemáál moeilijk. Vertel dat dit zo groot in het nieuws komt, juist omdát het niet vaak voorkomt. Omdat het bijzonder is, net als een vliegramp. Al die keren dat het goed gaat, die komen niet in het nieuws. Geef ze voorbeelden zodat ze leren relativeren. Leg ook uit dat we dankzij internet en televisie met onze neus bovenop dit soort dingen zitten, en hoe dat vroeger ging. En praat erover wat fijner is: het wel zien of het niet zien. Je kind heeft net als jij de keuze: je hóeft er niet naar te kijken.

5. Let op wat ze zien en horen

Als je kind het nieuws op internet wil lezen, of op TV wil zien, kijk dan mee. Zoek met je kind naar sites waar de informatie gedoseerd wordt uitgelegd, zoals bijvoorbeeld het Jeugdjournaal. En kijk er samen naar. Ook weer om de reactie bij je kind in de gaten te houden, om dingen uit te leggen als dat nodig is, en om dingen in perspectief te zetten.

Zorg in elk geval dat je het gesprek positief eindigt. Stel je kind gerust, praat nog even over wat anders, knuffel even lekker, zet lekkere muziek op. Zo leert het ook hoe het zichzelf weer kan oppeppen als het zich bang of verdrietig voelt. En dat is ook een krachtige levensles!