Afstand nemen via associëren en dissociëren

Een jaar geleden blogde ik over hoe ik over mijn vliegangst heen was gekomen. En hoe ik voor het eerst sinds jaren weer in een vliegtuig was gestapt. Nu een jaar later moest ik weer vliegen. In de dagen ervoor voelde ik de spanning weer stijgen…toch lukte me het dit keer weer om voldoende afstand te nemen zodat ik de emoties niet te hevig voelde.

Hoe leer je afstand nemen?

Het afgelopen jaar was vliegramptechnisch niet best, met vliegtuigen die zoekraken, neer worden gehaald of met een suïcidale piloot neerstorten. Probeer dan als vliegangstoverwinnaar maar bij de les te blijven. Gek genoeg zorgden deze rampen bij mij niet voor de paniek die ik de jaren ervoor had gevoeld. Dankzij NLP kon ik er beter afstand van nemen en liet me er niet helemaal in zuigen. Dit heeft te maken met hoe we in ons hoofd een beeld vormen van een situatie (uit het verleden of in de toekomst). Dat kan op twee manieren:

1. Een beeld waarin je jezelf ‘in beeld’ ziet, van een afstandje, en je ziet jezelf doen wat je doet: dissociëren.
2. Een beeld waarin je jezelf niet ziet, omdat je de situatie door je eigen ogen bekijkt: associëren.

Kijk maar eens naar deze voorbeelden:

Experimenteren

Laten we daar eens mee experimenteren: denk maar eens aan iets heel leuks dat je de afgelopen week gedaan hebt. Sluit even je ogen, en neem het beeld waar dat in je opkomt van die leuke situatie.

• En kijk eens goed: zie je jezelf in dat beeld, terwijl je bezig bent (gedissocieerd)? Of zie je in dat beeld vooral wat er om je heen gebeurt omdat je ín die situatie alles door je eigen ogen ziet (geassocieerd)?
• Wissel nu eens in het beeld dat je hebt van standpunt: van gedissocieerd stap je ‘in’ jezelf en kijk je eens door je eigen ogen. En van geassocieerd stap je ‘uit’ jezelf en zie je jezelf doen wat je doet in die situatie. Merk op hoe anders dat voelt.
• En wissel dan weer terug, en merk op wat er dan verandert aan je gevoel: wordt het intenser, of juist minder intens?

Associëren voelt vaak intenser

Mensen die veel geassocieerd zijn, ervaren alles heel intens: niet alleen de positieve dingen die ze meemaken, maar ook hun negatieve. Ze laten zich zó in negatieve herinneringen zuigen alsof ze het nog eens meemaken. Ben je veel gedissocieerd, dan laat je nare herinneringen makkelijk los, maar kan het zijn dat je ook het intens blije gevoel bij positieve dingen mist.

Bij nare dingen moet je niet associëren

De truc is om te kunnen schakelen: denk eens aan een onplezierige situatie waar je last van hebt en kijk naar het beeld dat in je opkomt. Grote kans dat je meteen gaat associëren, omdat het je zo raakt. Verander het beeld dan eens zo, dat je jezelf van een afstandje ziet in die situatie. Alsof je een vliegje aan de muur bent dat ernaar kijkt. En merk dan eens op hoe dat voelt. Dit was voor mij de oplossing bij alle nare berichten over vliegrampen: dissociëren. Hoe erg ook, dit ging níet over mij, ik zat daar niet in, ik ken die nabestaanden niet. Zoiets helpt om zo’n situatie los te zien van je eigen (oude) angsten en gevoelens. En zelfs als je ín zo’n vliegtuig zit, tijdens het vliegen, kun je met je gedachten uitzoomen en naar jezelf kijken, dat haalt de heftige lading eraf. Oefen er maar eens mee! Het werkt ook als je bijvoorbeeld gespannen bent voor een presentatie die je moet doen.

Hoe het afliep…

Op de terugreis vanuit Turkije zat ik naast een jonge vrouw met vliegangst. We spraken er niet over, maar aan haar hele lichaamshouding en gezucht merkte ik al vóór vertrek hoe spannend ze het vond. Ik was ook teveel met mezelf bezig om er met haar over te praten. Maar uiteindelijk na de landing, tijdens het applaus van alle passagiers, keken we elkaar opgelucht aan: het was weer volbracht! En elke keer gaat het weer een stukje beter. Het is niet helemaal weg, maar zo is er prima mee te leven.

Foto vliegtuig: Pixabay/Fuzz
Foto gezicht/handen: Pixabay/Sevenheads