Hoe waarde-vol is jouw leven?

Grappig woordje, waardevol: vol met waarden. Maar wat voor waarden? Wat zijn dat dan,  jouw waarden? In dit blog lees je hoe je daarachter komt en waarom dit besef zo belangrijk is om lekker in je vel te zitten.

Wat zijn waarden?

Met waarden bedoelen we van die mooie woorden, zoals: eerlijkheid, zelfstandigheid, vriendschap, loyaliteit, vrijheid, liefde, respect, verbinding, gezien worden, groei, samenwerking, gezondheid, punctualiteit, samen zijn, alleen zijn, maar ook bijvoorbeeld plezier en zelfs geld. Je belangrijkste waarden blijven van jongs af aan ook hetzelfde en ze zijn voor iedereen verschillend. Eigenlijk kun je waarden zien als de onderliggende sturingsprogramma’s van je gedrag. Je waarden bepalen hoe je over dingen denkt, wat voor overtuigingen je hebt, en welk gedrag je wel of niet goedkeurt.

Waarom is dit zo belangrijk?

Als je weet wat jouw belangrijkste waarden zijn, dan kun je daar je leven beter op inrichten. Als jouw leven (thuis of op werk) past bij jouw waarden, dan krijg je daar extra veel energie van. Maar andersom geldt het ook: voldoet het thuis of op werk níet aan je waarden, dan loopt jouw batterij snel leeg en raak je opgebrand.

Want als jij bijvoorbeeld integriteit heel hoog hebt staan, en jouw baas verwacht dat jij de kwartaalcijfers wat rooskleuriger presenteert? Of je houdt van vrijheid, maar je voelt je de hele dag geleefd door de agenda van je gezinsgenoten? Of je houdt van persoonlijke groei, maar je zit in een baan waar hier geen mogelijkheid voor is? Hoe meer je weet wat jou drijft, hoe gemakkelijker je bewuste keuzes kunt maken om dit in jouw leven toe te passen.

Hoe kom je achter je eigen waarden?

De handigste manier is deze: schrijf eerst eens op welke 10 dingen je het belangrijkst vindt in het leven. Dat kan gewoon uit je hoofd, maar je kunt ook eens wat inspiratie doen, bijvoorbeeld in deze enorme lijst met waarden. En als je 10 waarden hebt opgeschreven, dan ga je ze in volgorde leggen van ‘belangrijkst’ naar ‘minder belangrijkst’. Dat doe je als volgt:

• Schrijf elke waarde op een los briefje
• Pak dan 2 waarden (zeg X en Y) en vraag jezelf dan af: liever een leven vol X maar zonder Y? Of liever een leven vol Y maar zonder X? Bijvoorbeeld: liever een leven vol liefde maar zonder eerlijkheid? Of liever een leven vol eerlijkheid maar zonder liefde? Zo kom je erachter welke van de 2 je belangrijker vindt
• Werk zo alle combinaties af, schuif net zo lang met je briefjes tot je een top 10 hebt.

Overigens kun je een andere top 3 hebben thuis dan op werk, dus je zou deze oefening zelfs twee keer kunnen doen.

En wat kun je daar dan mee?

Als alles nou lekker stroomt, thuis of op werk, kijk dan eens naar je top 3 van waarden, en ontdek dat je inderdaad op die gebieden voldoende aan je trekken komt. Dat is een mooie bevestiging!

Maar als je merkt dat iets niet lekker loopt, kijk dan eens naar je top 3 van waarden. In hoeverre komen die aan bod in je leven? Zoek je bijvoorbeeld verbinding thuis, en mis je dat in de praktijk? Of hou je van harmonie en is dat vaak ver te zoeken? Of misschien op werk: zoek je erkenning en krijg je dat zelden in jouw baan?

Bedenk dan eens wat jij kunt doen, zodat dit verandert. Met wie moet je een gesprek aangaan? Wat moet er veranderen? En wat kun jij doen om die verandering in te zetten? Misschien helpt het om erover te praten, met je partner, je baas of iemand anders, zodat je meer ideeën krijgt welke opties er nog meer zijn.

Hoe het bij mij zit?

Mijn top 3 bestaat uit: vrijheid, plezier en erkenning/gezien worden. Nu ik alweer een jaar of 7 ondernemer ben, merk ik dat ik een stuk lekkerder in mijn vel zit. Toen ik bij de bank werkte, had ik wel plezier, maar weinig vrijheid: alles moest langs tig managementlagen voordat het goedgekeurd was. Nu heb ik alle vrijheid om mijn eigen tijd in te delen, vrije dagen af te blokken, nieuwe dingen te ontwikkelen. Ik mag alles doen waar ik zin in heb. Dus ik zorg ook dat ik die dingen doe waar ik plezier in heb.

Ook in mijn gezinsleven en relatie is het voor mij erg belangrijk dat ik me vrij voel en dat we lol hebben samen. En tja, ergens blijf ik toch altijd zoeken naar likes en erkenning, een complimentje… en ik besef dat dit ook wel weer ergens vandaan komt: zien jullie wel wat ik allemaal gedaan heb? Wat dat betreft voel ik me op social media als een vis in het water!

En in je relatie?

En stel je eens voor in je relatie, al dat gekissebis op gedragsniveau: de dop van de tandpasta of dat soort futiliteiten. Dat je denkt: waarom maakt die ander zich hier zo druk over? Mijn man bijvoorbeeld hecht véél waarde aan eerlijkheid. En aan netheid. Die dingen halen bij mij gek genoeg niet eens de top 10. Dit kan maken dat hij heel anders op de kinderen reageert dan ik zou doen. En kun je je voorstellen, als ik het aanrecht heb gepoetst en erkenning zoek, en hij mij wijst op iets dat er nog ligt? Dan kun je hem een pietlut noemen, maar het is zijn aansturing. Net zoals ik de beledigde dame uithang op zo’n moment. Wel hechten we allebei enorm waarde aan onze vrijheid, en in die vrijheid vinden we elkaar dan weer.

Als er veel gedoe is in je relatie of in de opvoeding, helpt is om het hogerop te zoeken. Welke waarden vinden wij belangrijk in onze relatie? Welke gemeenschappelijke waarden hebben wij? En in de opvoeding? Wat willen we onze kinderen vooral meegeven? Als je die top-3 samen hebt, dan kun je er bij de alledaagse dingetjes en dilemma’s altijd op teruggrijpen.

Klein voorbeeld: ons kind ruimt zijn gevouwen was niet op. Een doorn in het oog van mijn man. Mij interesseert het een stuk minder, dan staat die mand daar toch lekker in zijn kamer. Maar we willen wél allebei dat hij een zelfstandig wezen wordt, dat hij zich verantwoordelijk voelt voor de dingen om hem heen. Dus in die zin sluit ik mij aan bij mijn man en doe ik mee met zijn gemopper. Zo trekken we alsnog één lijn. Over de hogere doelen in de opvoeding zijn we het samen erg eens. En daarin vinden we elkaar altijd weer terug.