Dé oplossing voor betere cijfers

Dé oplossing voor betere cijfers

Soms weet je het gewoon echt niet bij je kind: dan is er hard geleerd, heb je zelf zelfs het idee dat hij of zij het goed kan, en komt er tóch een onvoldoende. Hoe kan dat? En hoe kan je kind daar verbetering in krijgen? Dat lees je in dit blog.

Laatst sprak onze zoon in de auto – de plek voor de betere gesprekken: “Toen je gister zei dat ik moest bedenken wat er in de vorige toets mis ging, zodat ik nu anders kan leren… toen had je wel gelijk”. Wat een fraai stukje zelfreflectie, schoot er door me heen, denkend aan dat gesprek op de rand van zijn bed. Het was vooral een preek van mijn kant op een onhandig vroeg tijdstip, maar er was blijkbaar toch iets blijven hangen.

Bij die vorige toets had hij voor zijn gevoel uitzonderlijk goed geleerd en kreeg hij toch maar een 5. Dus op de dag van een nieuwe toets zei ik: “Weet je nog wat er toen voor je gevoel niet goed was gegaan? Had je de begrippen niet genoeg geleerd? Was je niet volledig in je antwoorden? Had je de vraag niet goed gelezen? Het zou zonde zijn als dat nu weer gebeurt. Je hebt vandaag de kans om het op een andere manier te leren zodat deze toets beter gaat”.

Het belang van zelfreflectie

Zelfreflectie – nadenken over je acties en daarvan leren – is een van de belangrijkste vaardigheden die je je kind kunt bijbrengen, niet alleen als het om het leerproces gaat. Ook gewoon voor je mindset: lukt iets niet, wat kun je dan volgende keer ánders doen voor een andere uitkomst? In plaats van dat je dingen gaat koppelen aan je identiteit (ik kan dit niet, niet, ik ben hier niet goed in, ik ben hier niet geschikt voor), ga je kijken naar: wat kan ik dóen, zodat ik hier beter in word? Dat is ook veel fijner voor je zelfvertrouwen.

Hoe krijgt je kind meer zelfreflectie?

Zelfreflectie is een van de executieve functies van de hersenen, die je van jongs af aan ontwikkelt. Niet alleen als het om school gaat, maar gewoon praktisch bij alledaagse dingen. Vaak hebben we als ouders de neiging om dingen over te nemen omdat we het sneller kunnen, of omdat het anders rommel geeft. Denk aan een peuter die probeert het rietje in een drinkpakje te krijgen… wat als je het níet overneemt en helpt nadenken? Of als je gewoon niks zegt en erop vertrouwt dat het wel gaat lukken? En denk ook aan dat kind van 9 dat naar training gaat: wat moet er allemaal in die sporttas? Wie pakt hem in?

Wat kun je doen als ouders? 5 tips

  1. Vertraag je leven. Dit soort dingen kosten tijd. Hoe meer haast je hebt, hoe minder geduldig je met je kind bent. Dus hoe minder je kind de kans krijgt dingen zelf te leren oplossen. Zorg dus dat je voldoende tijd inbouwt. Gaat het om het ochtendritueel, sta dan eerder op. Plan ruimer de tijd in voor dingen, zodat je kind meer dingen zelf kan doen en zodat jullie samen meer tijd hebben voor het evalueren van situaties.
  2. Bijt wat vaker op je tong. Je hoeft dingen niet voor te zeggen, als het je kind niet 1-2-3 lukt. En je hoeft niet meteen iets te zeggen van dat lage cijfer. Leef gewoon mee, geef erkenning dat het lastig is, dat het ‘balen’ is. En als je de ‘told you so’ voelt opborrelen, loop dan even de kamer uit… De reden? Als jij je afkeuring laat merken, wil je kind er helemaal niet meer over praten, en zeker niet met jou.
  3. Sportwedstrijden zijn ideaal om zelfreflectie te helpen ontwikkelen. Maar wel als je het goed aanpakt. Geef na een wedstrijd niet meteen jouw analyse, maar wacht het juiste moment af en stel vooral vragen: hoe vond jij dat het ging? wat ging er vooral goed? wat had je beter kunnen doen? waar moet je nog wat meer op letten denk je?
  4. Ga bij een onvoldoende niet meteen preken wat je allemaal mis zag gaan in de aanloop naar de toets. Ga gewoon naast je kind zitten en even mee-balen. En leer je kind om altijd de toets in te kijken. Daar hebben ze nooit zin in (het is al verleden tijd of het is alleen om er nog een puntje bij te sprokkelen). Maar leer je kind vooral met deze bril kijken: wat voor soort fouten waren het eigenlijk? Het kan aan vier dingen liggen, en elk daarvan geeft je een hint richting een andere aanpak volgende keer:
    • Je hebt niet alles geleerd dat je moest leren (je miste bijvoorbeeld de bijlage van de docent)
    • Je begreep het nog niet goed en moet wat meer investeren in huiswerk bijhouden en vragen stellen
    • Je wist het thuis nog wel maar tijdens de toets niet meer. Je had misschien wat intensiever moeten leren of wat vaker moeten herhalen.
    • Je hebt de vraag niet goed gelezen en moet jezelf bijvoorbeeld aanleren even te pauzeren voor je antwoord gaat geven.
  5. Kom bij het leren van een toets nog eens terug op de vorige toets van dezelfde docent: weet je nog wat er toen mis ging? Hoe kun je nu zo leren dat je dat kunt voorkomen?

Beter leren mikken

Eigenlijk is de hele training ‘Ik leer leren’, die ik dagelijks geef in mijn praktijk, gebaseerd op het ontwikkelen van zelfreflectie. Ik leg het daar vaak uit aan de hand van het dartbord dat er hangt: als je een pijltje links van de roos gooit, is dat een seintje voor jezelf dat je wat meer naar rechts moet mikken. En zo gaat het met alles in het leven, ook bij het leren:

  • als je niet uitkomt met je planning, moet je volgende keer ruimer plannen en eerder starten
  • als je black-outs krijgt tijdens de toets, moet je leren hoe je jezelf gerust kan stellen
  • als je stress krijgt door teveel uitstellen, moet je kijken hoe je voortaan eerder kunt beginnen
  • als woordjes leren bij Duits beter gaat dan bij Frans, kijk dan eens wat je anders doet bij Duits

Kortom: zelfreflectie is kijken naar jezelf, je gedrag en je acties, en daar je eigen lessen uit trekken. Reken maar dat die beter aankomen dan wanneer een ander het je vertelt!

Wat je aandacht geeft, groeit

zelfreflectie

Bij het ene kind is zelfreflectie sneller ontwikkeld dan bij het andere kind. Maar het is te trainen! En het leuke is… als ze er eenmaal handigheid in krijgen, gaan ze merken dat het wat oplevert. Dan gaan ze ook naar andere dingen kijken op deze manier.

Bij onze zoon zie ik die groei de laatste tijd vooral als hij praat over zijn sport: hij weet precies wat hij nog niet goed kan en vaker wil oefenen. En nu lukt het ook steeds vaker met schools zaken. Zo kreeg ik van de week dit appje: “Ik heb even gekeken wat voor fouten ik bij wiskunde had gemaakt”. En daar zag ik een voor mij onbegrijpelijke analyse, waar hij zelf in elk geval weer mee verder kan!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site werkt met cookies: wil je verder gaan, ga dan eerst akkoord met het gebruik hiervan. meer informatie

De cookie-instellingen op deze website zijn ingesteld op 'toestaan cookies', zodat je niet eerst allerlei aparte toestemmingen hoeft te geven. Als je doorgaat op deze website zonder je cookie-instellingen aan te passen of als je klikt op "Accepteren" dan ga je akkoord met deze instellingen.

Sluiten