Het lijkt wel of alles de schuld is van de ouders

“Het lijkt wel of alles de schuld is van de ouders”

“Vinden jullie ook niet dat er de laatste tijd de neiging bestaat dat we bij alles de schuld bij de ouders zoeken, dat zij het probleem zijn als een kind probleemgedrag vertoont?” Een collega kindercoach stelde deze vraag onder collega’s en er ontstond meteen een mooie discussie.

Een aantal kindercoaches vindt het ook gewoon niet ok, dat we ‘het’ zo vaak bij de ouders zoeken. “Want wat als het probleem helemaal niet bij de ouders ligt, maar bij het kind?”.

Voor ouders kan het aanvoelen alsof ze iets niet goed gedaan hebben. En alsof ze al niet alles geprobeerd hebben. Natuurlijk zijn er gezinnen waar het allemaal niet helemaal lekker gaat of waar allerlei problematiek speelt. Maar verreweg de meeste ouders zijn toch met de beste intenties bezig. Het is alleen jammer dat we geen handleiding meekregen bij de geboorte…

Wie zijn schuld?

Ik heb meegedaan in de discussie onder coaches, en nu suddert het al een paar weken na in mijn hoofd. Sowieso ben ik tegen het woordje ‘schuld’. Als ik als moeder getriggerd word bij bepaald gedrag van mijn kind, en boos reageer, is dat dan mijn schuld?

Of die van mijn moeder of vader? Of komt het door de oorlog die er toen speelde waardoor zij weer gevormd zijn?

Zo kun je eindeloos teruggaan en schuldigen aanwijzen. Feit is dat je kind een ‘product’ is van een relatie tussen twee mensen met elk een eigen familiesysteem en een eigen geschiedenis van generaties waarin dingen gebeurd zijn en gedragspatronen ontstaan zijn. En onderschat ook niet de normen en waarden die mensen mee krijgen, via familie, school en soms ook kerk.

Denken in gevolgen

Beter dan de ‘schuldvraag’ kun je denken in gevolgen. Als je uit een bepaalde situatie komt, is het logisch dat je gevoeliger bent voor sommige dingen. Om een persoonlijk voorbeeld te geven: het logisch dat ik me nooit goed raad wist met het tonen van gevoelens, want mijn moeder deed dat ook niet. En het is logisch dat zij dat weinig deed, want zij zat vanaf jonge leeftijd al op kostschool. Ook is het logisch dat haar moeder het ook niet deed, want die moest hard werken in het eigen bedrijf dat ze hadden. Bovendien was het gewoon een andere tijd.

En als je vroeger nooit boos mocht zijn, kan het zomaar zijn dat je je enórm hebt leren inhouden. En dan krijg je een kleuter die stampvoetend door de kamer gaat. Hij wil het wel laten zien.

Dus het is eigenlijk logisch dat je eigen kind oud gedoe in zich meedraagt, van beide ouders. En het mooie is: als je het ziet, dan wordt het allemaal helder, en dát geeft alweer ruimte om het bij je eigen kind anders te doen. En als het voor jullie zichtbaar is, zul je merken dat je kind niet meer zo hoeft te stampvoeten.

Augurkje

Laten we eerlijk zijn, als je net begint als kindercoach en nog jong bent, is het ook spannend om ouders te coachen. Toen ik net begon, bijna 10 jaar geleden, werkte ik ook vooral met kinderen. Ik kan me nog zo herinneren dat er dan een jongetje van 8 bij me werd gebracht, om te leren omgaan met boosheid. De ouders vertrokken weer en dan werkte ik met die jongen. Natuurlijk kan ik hem helpen, en uitleggen hoe boosheid werkt, situaties bespreken, oefenen met helpende gedachten. En ik kon dan de ouders een verslag sturen, wat we hebben gedaan en wat hij ging oefenen.

Maar stel dat die vader en moeder onderling spanningen hebben, of moeder heeft stress van haar werk, of vader verliest vaak zijn geduld, of een van de ouders had een ingewikkelde jeugd. Dan is het ook logisch dat een kind bepaald gedrag laat zien. En dan is dat niet eenvoudig te fixen als we op die andere laag niks doen. Ik leerde ooit in een opleiding: “Je kunt wel van een augurk een komkommertje maken, maar als je hem weer in de pot augurken zet wordt hij toch weer zuur.”

Ruimte en lucht

Inmiddels zorg ik dat ik eerst een gesprek met de ouders heb. En dat er een ouder bij zit bij jonge kinderen, zodat ze meedoen in het gesprek. En ik zie collega’s overstappen naar het werken met alléén de ouders. Soms lost dat het probleemgedrag van een kind al op. Hoe fijn is dat voor een kind? En hoe versterkend is dat voor de ouders, als ze leren omgaan met zichzelf en situaties? Het is zelfs zo dat als een kind uit alle macht weigert om met een hulpverlener te praten, dat het vaak ook op een andere laag opgelost moet worden. Alsof ze het onbewust aanvoelen.

Kortom, laten we stoppen met het woordje ‘schuld’. Het kijken naar het grotere geheel geeft juist meer ruimte en lucht voor iedereen binnen het gezin.

Nieuwsgierig?

Ben jij na het lezen ook nieuwsgierig wat jij zelf nog kunt aanpakken of oplossen? Boek dan eens vrijblijvend een kennismakingsgesprek met me in. Dan kijken we samen even wat er speelt en wat de mogelijkheden zijn. Soms werk ik met ouders via een opstelling, met matjes op de grond kijken we naar het systeem. Of we doen iets met hypnotherapie, om stress of oude patronen op te lossen. Of we praten gewoon zodat je nieuwe handvatten krijgt om mee aan de slag te gaan.