Zo kweek je weerbaarheid tegen pesten

Zo kweek je weerbaarheid tegen pesten

Ik heb het zelf lange tijd verdrongen, dat ik vroeger best gepest werd. Pas nu ik steviger in mijn schoenen sta, durf ik het luikje naar toen af en toe een beetje open te zetten. Ik denk dat ik er niet zo lang mee had gezeten, als er vroeger meer begeleiding was geweest, als ik had geleerd op welke manieren ik hier nog meer mee om kon gaan. Maar daar was het toen de tijd niet naar. Mijn moeder wilde op school komen praten met mijn klas, maar dat vond het schoolhoofd geen goed idee.

Hoe naar moet het voor ouders zijn, als je eigen kind op school gepest wordt? Wat kun je doen? In dit blog lees je tips om je kind meer weerbaar te maken.

Wat is het verschil tussen plagen en pesten?

plagen of pesten

Je herkent het vast wel, het ene kind zegt ‘hij pest me!’ en de ander zegt ‘Niet, ik plaagde hem alleen maar’. Voor kinderen is de regel glashelder uit te leggen: als er twee om iets lachen, is het plagen. Als één van de twee niet lacht, dan is het pesten. Ook als je het niet als pesten hebt bedoeld!
In dat geval heb je als pester iets helder te maken over je goede bedoelingen. Met bovenstaande uitleg heeft de gepeste dus gewoon altijd gelijk als hij voelt dat hij gepest wordt. Deze erkenning is belangrijk!

Hoe maak je je kind meer weerbaar?

Weerbaarheid is iets dat je kunt oefenen: hoe meer weerbaar je kind is, hoe groter de kans dat pestgedrag zal afnemen. Met deze tips kun je als ouder aan de slag zodat je kind zich beter zal gaan voelen:

  1. Kwali-tijd: breng veel tijd samen met je kind door. Doe leuke dingen samen, voer goede gesprekken samen. Kruip in de belevingswereld van je kind, wees nieuwsgierig naar de dingen die je kind leuk vindt, en speel lekker mee!
  2. Ontspanning: doe samen ontspanningsoefeningen, werk veel met het lijf. Geef je kind een fijne rugmassage. Of doe samen deze oefening: span je spieren állemaal samen, inclusief je gezicht, en laat dan in één keer alles ontspannen. Herhaal dat een paar keer.
  3. Mogelijkheden: kijk samen naar de mogelijkheden die er zijn. Wat is er wél leuk, met wie is het wél leuk, wat kan je kind wél goed, waar is het heel goed in? Hoe kan het dat nog meer inzetten? Wat ligt hier aan levenslessen? Bij problemen hebben we de neiging om onszelf ‘vast’ te denken. Je kind leren denken in mogelijkheden, is een van de grootste geschenken die je het kunt geven.
  4. weerbaar oefenen houding
    Oefenen
    : speel situaties na, laat je kind werkelijk oefenen met bijvoorbeeld grenzen aangeven. Onderaan dit blog geef ik 2 praktische oefeningen die je meteen samen kunt doen.
  5. Partij: kies al-tijd partij voor jouw kind. Ga er altijd van uit dat het gedrag dat je kind vertoont het beste is dat het op dat moment kan vertonen. Anders had het echt wel ander gedrag gekozen. En misschien moet het nog leren om ánder gedrag te gaan laten zien. Daarvoor geldt het punt hierboven: oefenen.

Oefening 1: grenzen aangeven

Een oefening die in coaching vaak gebruikt wordt  om grenzen te leren aangeven: leg een lang touw/draad in een cirkel op de grond. Laat je kind in het midden staan en zeg ‘dit is jouw gebied, jij bent hier de baas’. Probeer vervolgens met je voet het touw wat te verplaatsen, de cirkel te vervormen, of zet een teen binnen de cirkel. Probeer dus letterlijk om over de grenzen van je kind te gaan. Hoe reageert je kind? Laat het toe wat je doet? Hoe geeft het aan dat je te ver gaat? Zegt het iets, hoe is zijn of haar toon, stem, hoe is de houding, welke gebaren maakt het? En wat doet dat met jou als ‘aanvaller’? Voel je je geneigd om te stoppen?

Leg vervolgens uit wat er gebeurt, en stel voor dat jullie de oefening nóg een keer doen, maar dat het kind dan nog meer let op een stoere houding, een stevig gebaar, een ferme blik, en een vastbesloten gezichtsuitdrukking. Experimenteer daar samen mee, en merk ook op hoe het nu anders voelt voor jou als ‘aanvaller’. Hebben jullie een prettige houding en manier gevonden die je kind wel wil leren, oefen die dan nog een paar keer. Oefening baart kunst!

Oefening 2: gespreksoefeningen

Ik was eens bij een lezing van kindertherapeut Charlotte Visch en zij vertelde hoe zij kinderen weerbaar maakt tegen pestgedrag. Ze oefent dan een laconieke en zelfverzekerde houding, samen met het kind. Waarbij ze het zelf uitbundig en vrolijk voordoet, met zinnetjes als:

“Heb ik jou gevraagd om ….. ? Nee toch? Nou dan!” (en dan omdraaien en weglopen). Let daarbij goed op je stem en je houding.

Als iemand wat naar je roept, check je eerst bij jezelf of het waar is:

  • is het waar (bv dat je een bril draagt) dan zeg je: “Dat klopt. Heb je er ook een vraag over?”
  • is het niet waar, dan zeg je: “Je vergist je” en je blijft daarbij heel blij kijken.

Als ze je met je naam pesten: “Heb je het tegen mij? Nee hoor, je vergist je, ik heet …” en dan hoofdschuddend weglopen.

Of je zegt: “Zeg, probeer je mij soms te pesten?”

  • is het antwoord ‘ja’, dan zeg je: “Dat dacht ik al, zo ziet het eruit” en dan weglopen.
  • is het antwoord ‘nee’, dan zeg je: “Oh, zo ziet het er wel uit. Ga er lekker mee door joh” en dan weglopen

Als het door blijft gaan: omdraaien en streng kijken: “Effe kappen!

Weerbaar door oefening

oefenen weerbaar maken

Zoals je hierboven al leest, is oefening en herhaling een van de belangrijkste aspecten van weerbaar worden. Uiteindelijk gaat het om de combinatie van wat je zegt, hoe je het zegt, hoe je kijkt, hoe je staat en wat je dóet (omdraaien en weglopen). Hierin kun je net zolang met je kind oefenen tot het ook echt ‘eigen’ wordt. Zodat je kind het allemaal meteen paraat heeft wanneer het nodig is.

Wat nog meer kan helpen

En natuurlijk is er soms meer nodig om pestgedrag op te lossen, en moet je dat samen met school oppakken. Het kan nodig zijn om te kijken naar de pester(s) en de groepsdynamiek in een schoolklas. Wie zijn de pesters, wie zijn de meelopers, enzovoort. Misschien moet  iemand van buitenaf daar eens naar kijken. Kom je er niet uit met school, en blijft het aanhouden en blijft je kind er ongelukkig over, trek dan je conclusie… wegwezen. Maar voor het zover komt, kijk eerst naar de mogelijkheden die er nog zijn!

Of hulp zoeken…

In mijn praktijk begeleid ik kinderen en tieners rondom weerbaarheid. We werken dan aan zelfvertrouwen, houding, bewuste keuzes en nieuw gedrag.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *