Kinderen van 9

Kinderen van 9

“Waarom zijn er eigenlijk mensen op aarde?” ik verbaas me al niet als ik deze vraag krijg bij het naar bed brengen. Zo’n vraag is typerend voor veel 9-jarigen: ze proberen de grote buitenwereld te relateren aan hun eigen leven. Juist bij deze leeftijdsgroep kloppen veel ouders aan bij hulpverleners: hun kind zit niet lekker in zijn vel, of wordt opeens brutaler, of is vaker verdrietig, heeft last van sociaal gedoe in de klas, pestgedrag, of praat erg veel over doodgaan.

Ontwikkelingsfases van kinderen

Je kunt de ontwikkeling van kinderen bekijken als fases van 7 jaar. Dat heeft ook te maken met de ontwikkelingen van de hersenen.

Globaal kunnen we dan bij een kind 3 fases onderscheiden:

  • 0-7 jaar: de fase van het loskomen. De navelstreng is wel doorgeknipt, maar de eerste jaren denkt het kind dat hij en de ander één zijn. De ‘ik-ben-twee-en-ik-zeg-nee’ luidt plots de kentering in: de eigen ik -los van mama- begint zich te ontwikkelen. De frustratie die dit geeft bij kind en bij ouders is ook nodig. Juist met jouw begrenzing help je het kind goed door deze nodige fase van afscheiding heen. Het naar school gaan in deze periode is een natuurlijke stap die hoort bij het loskomen: kinderen krijgen er een nieuwe eigen wereld bij die anders is dan thuis.
  • 7-14 jaar: de fase van het voelen. Het kind voelt steeds meer het verschil tussen ik en de anderen, wat is mijn plek tussen de anderen, wat is mijn invloed op anderen en andersom. Wat voor groepen bestaan er allemaal en waar wil ik wel en niet bij horen? Over deze fase lees je hieronder straks meer.
  • 14-21 jaar: de fase van het doen, je behoeften vormgeven: wie ga ik zijn in deze wereld? Het thema in deze fase is ‘op weg naar zelfstandigheid’.

Wat gebeurt er bij 9 jaar?

kinderen van 9

Net als met 2 jaar komt een kind rond 9 jaar weer in zo’n ik-fase. En dit keer is het: ik in afscheiding van de ander, ik die er wel of niet bij hoort. Deze fase kan gepaard gaan met intense gevoelens van eenzaamheid, het kind kan zich opeens enorm alleen voelen en hunkert naar een gevoel van samen zijn. Richting de ouders is het een continu aantrekken en afstoten: het ene moment wil je 9-jarige op schoot zitten, en het andere moment krijg je als ouders de wind van voren. Het kind wiebelt echt tussen twee werelden.

Je kind en de groep

Onder deze eenzaamheid zit een diep verlangen naar verbinding: bij de groep horen. Ik zie het nu ook bij mijn eigen kind: dit hele schooljaar in groep 6 draait het alleen maar om wie er met wie speelt, wie er wel bij hoort en wie niet, geheime clubjes, het is het een continue strijd tussen kinderen onderling. Meidengedoe, maar ook alfa-jongens bovenop hun apenrots. Pestgedrag en buitensluiten komt deze periode éxtra hard binnen, veel meer dan in de kleutertijd, juist omdat het die diepere laag van eenzaamheid raakt.

Leven en dood

Het kind kan zich zorgen maken over levensvragen als: ‘Zijn dit wel mijn vader en moeder?’ of ‘Als papa en mama doodgaan, dan blijf ik alleen achter’. Ik weet nog hoe ik zelf op die leeftijd dacht: ‘Als mijn ouders doodgaan, ga ik bij mijn peettante wonen’. Je kunt het zorgelijk noemen, of denken dat ik dan wel heel ongelukkig moest zijn, maar deze bewustwording hoorde echt bij die fase: leven en dood, de eigen sterfelijkheid, angst over de wereldproblematiek. Onze zoon werd laatst onverwachts heel verdrietig over het overlijden van onze kat, wat al een half jaar eerder was gebeurd. Er zijn ook kinderen bij wie het overlijden van oma, jaren terug, opeens heel erg naar boven komt. Een kind kan zelfs dingen zeggen als: ‘ik wil dood’ en ouders schrikken zich rot. Maar zo’n kind is dan niet depressief of suïcidaal, het zegt vooral: ‘Dit nare gevoel wat ik nu van binnen voel, dat wíl ik niet en dat moet stoppen!’.

Hoe kun je hier als ouder mee omgaan?

Deze fase loopt tot een jaar of 11. Dan is opeens de heftigheid eraf. Wat helpt is als je als ouders beseft dat dit gewoon een fase is die nodig is in de ontwikkeling van je kind: het overkomt héél veel kinderen van 9, en het gaat weer voorbij. Net zoals je je tweejarige grenzen moest geven omdat het die nodig had in de ontwikkeling, zo moet je kind nu door deze voel-fase heen: het is een leerproces. Als je je kind vanuit die houding benadert, en je kind deze fase ook gunt, maak je het al een stuk lichter voor jezelf.

En hoe begeleid je je kind?

kind van 9 mariette dietz coaching

Ook aan je kind kun je deze fases uitleggen. Je kind leert dan dat fases opkomen en weer zakken, dat het iets tijdelijks is. En je kunt gewoon meegaan met het verdriet van je kind: toon begrip als het opeens bang is, of zich alleen of verdrietig voelt, geef die extra knuffels als het daarom vraagt. Accepteer gewoon dat het is zoals het is, en laat merken dat je er voor je kind bent. En help je kind bij de praktische kant van dat groepsproces: hoe zou hij een bepaalde situatie kunnen aanpakken? Wat zou hij kunnen zeggen of doen? Oefen gewoon de sociale vaardigheden die je kind in deze fase aan het leren is.

Kinderen met 9 jaar al in de puberteit?

Vaak hoor je ouders over hun 9-jarige al zeggen: ‘Oef, mijn kind is al vroeg in de puberteit geraakt zeg’. Maar dit is géén puberteit, ook al noemen we dat soms zo. Kinderen worden wel mondiger en dwarser, maar dit heeft nog niet te maken met de hormonen die een paar jaar later de boel overhoop gooien. Dat is weer een heel ander verhaal…

Kijktip!

Kijk eens naar deze prachtige documentaire over kinderen in deze levensfase – en een leraar die daar briljant mee omging – is die van meester Kanamori: Japanse Levenslessen. Zijn klas wordt een jaar lang door de camera gevolgd. Kanamori laat de emoties er zijn en maakt ze in de klas bespreekbaar. Waardoor kinderen ook beseffen dat ze niet de enigen zijn en leren om rekening met elkaar te houden. Het duurt drie kwartier, maar dit ontroerende verhaal is echt je tijd waard:

Tip: wil jij leren hoe je kind meer zelfvertrouwen geeft? Download dan mijn gratis e-book!



29 gedachte over “Kinderen van 9

  • Johan Zwaan

    Enorm bedankt voor dit artikel en de docu tip. Dit is exáct wat we met onze 9 jaar oude dochter meemaken en de moeite die zij vroeger (in groep 1 en 2) had met afscheid nemen, snap ik nu ook veel beter.
    We gaan lekker samen de documentaire kijken, dankjewel!

  • Danielle

    OK vraag mij af na deze blog gelezen te hebben of een minderwaardigheids complex. Ook veel voorkomt op een deze leeftijd?.mij. Dochter word 15-11-2017 10jaar. En heeft veel last van dat dingen op school niet lukken en ook bon paardrijden lukt het niet altijd wat zij wil en ze is dan boos, en neerslachtig ondanks een complimentje dat ze goed en hard haar best heeft gedaan.
    Als dit er ook bij hoort hoe kan ik hier het beste mee omgaan?.
    Groetjes Danielle

    • Blijf ook veel aandacht geven aan de dingen die wel goed lukken: wat zijn haar kwaliteiten? Waar zie je dat in terug? Benoem die dingen ook als je ze ziet, zodat ze zich daar bewust van is. En bij haar neerslachtige bui geef haar ook de erkenning voor haar gevoel, benoem het: “natuurlijk baal je, je zou willen dat het in een keer goed gaat!”. En Google eens op de ‘growth mindset’: zij moet nog leren dat je om iets te leren/bereiken vaak héél veel moet oefenen. Na elke keer vallen weer opstaan. Dit heeft ook met positieve gedachten te maken: van fouten kun je leren, etc. Veel succes met je meisje!

  • Karin

    Na weer een boze bui van onze 9-jarige ben ik maar eens gaan zoeken: wat is er toch met haar aan de hand? Ik stuitte op deze blog en dit is volgens mij precies wat er speelt. Maar wat vind ik het moeilijk om er mee om te gaan… want hoe bewaar je de balans tussen meeleven en grenzen stellen? Wat als je kind heel negatief reageert op een simpele vraag om haar spullen op te ruimen? En vervolgens in een enorme huilbui uitbarst? Ik kan toch niet alles laten gaan? Het maakt me weer even heel onzeker, net als in haar babytijd…
    In ieder geval wel goed om te lezen dat het hoort bij haar ontwikkeling 🙂

  • Richard Kakiay

    Beste Mariette,

    Ik herken de omschrijving zeker in onze situatie. Precies zoals beschreven.
    Onze jongen heeft 2 jaar geleden een hersen letsel opgelopen (gebroken schedel). En heeft bij overbelasting van prikkels hier ook last van. Het is voor ons erg moeilijk te onderscheiden in welke situatie hij zich begeeft. Komt het door de “9-jarige sprong” of door zijn nah (niet aangeboren hersen letsel)
    Waar moeten we op letten, of heeft u tips voor ons?

    • Dat is heftig, die nah. En tja het zou allebei kunnen. We zouden zo graag een ‘als dit>doe dan dat’-schema hebben voor onze kinderen. Maar maakt het uit waar het door komt? Kijk vooral naar waar hij nu behoefte aan heeft. Moet hij zich leren afsluiten voor prikkels? Heeft hij behoefte aan rust? Aan veiligheid? Aan goede gesprekken? Aan aandacht? Kijk vooral op welke momenten het beter gaat: ochtend-middag-avond, thuis of op school, voor of na eten, bij papa of bij mama, hoe is op de betere momenten je eigen gemoedstoestand, ben je zelf bv rustiger of heb je meer volledige aandacht. Vanuit het kijken naar ‘wanneer gaat het beter’ ontdek je vaak ook hoe je kunt zorgen dat het nog vaker zo gaat.
      Hopelijk heb je hier iets aan! Anders mag je me altijd mailen en kan ik ook eens met hem of jullie praten.

  • Nicole

    Wat super je blog! Zoals velen… heeeel herkenbaar (zoon is 9 en zwenkt van zich alleen voelen naar weinig zin hebben in dingen, tot liever in de hemel willen zijn). Heel fijn, begon me zorgen te maken. Is er ook Engelstalige literatuur voor mn buitenlandse man? Alvast heel erg bedankt!

  • Maike

    Wij zitten ook in een lastige 9 jaar fase.. fijn om te lezen dat we niet alleen zijn. Het uit zich op ons ook op een soort van pest samenzwering gedrag ten opzichte van andere kinderen. ( van goede vrienden) dit maakt het nog lastiger. Ik probeer alles uit leggen en dan lijkt hij het te begrijpen maar toch gaat het dan weer mis. En je wil ook niet dat hij het gevoel heeft alles fout te doen en alle ogen alleen op hem gericht zijn.

    • Lastig is dat ja! De balans vinden tussen corrigeren en niet teveel erbovenop zitten. Ergens moet hij leren wat de gevolgen van dit gedrag zijn. En of dat de gevolgen zijn die hij wilde. Het komt veel voor zo vanaf groep 6-7, dat gevecht om hoog op de apenrots te komen, soms ten koste van anderen…

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site werkt met cookies: wil je verder gaan, ga dan eerst akkoord met het gebruik hiervan. meer informatie

De cookie-instellingen op deze website zijn ingesteld op 'toestaan cookies', zodat je niet eerst allerlei aparte toestemmingen hoeft te geven. Als je doorgaat op deze website zonder je cookie-instellingen aan te passen of als je klikt op "Accepteren" dan ga je akkoord met deze instellingen.

Sluiten