Loslaten, hoe doe je dat?

Ik hoor vaak mensen die zeggen ‘Ja, ik weet dat ik meer moet loslaten, maar hoe dóe ik dat dan?’. Het lijkt zo logisch: als je veel op je bordje hebt, dan moet je meer dingen aan anderen overlaten, en dus meer loslaten.

Een drukke moeder met (te)veel op haar bordje

Laatst kwam iemand bij mij op coaching (ik noem haar voor het gemak even Anne). Ze heeft een druk gezin, een baan, en is ook zo iemand die voor iedereen klaar staat: als hulpouder naar school, de bardienst bij de sportclub, haar moeder naar de internist rijden… zij doet het allemaal wel. De laatste tijd merkt ze dat ze slechter slaapt en zich gespannen voelt. Ze is snel boos, waarbij juist  de mensen om wie ze het meest geeft, haar man en kinderen, het dan ontgelden. Anne wil leren om dingen meer los te laten, om ze gemakkelijker aan anderen over te laten.

De neurologische niveaus

Ik leg haar uit over de neurologische niveaus. Dat zijn de zes niveaus waarop je naar een situatie kunt kijken, of waarop je een gesprek kunt voeren:

• Zingeving/missie: Waarom doe ik dit?
• Identiteit: Wie ben ik?
• Waarden en overtuigingen: Wat geloof ik?
• Vaardigheden: Wat kan ik?
• Gedrag: Wat doe ik?
• Omgeving: Waar en wanneer?

Op een verjaardag met onbekenden praat je bijvoorbeeld snel over Gedrag en Omgeving: “Mooi is het hier hè?”, “Wat doe jij voor werk?”. En hoe hoger je komt in de niveaus, hoe dieper het gesprek wordt. In een coachingsgesprek kun je de cliënt vragen om zijn/haar hulpvraag stap voor stap te beschrijven aan de hand van deze niveaus. En dat maak ik dan nog meer voelbaar door de cliënt er letterlijk op te laten stappen, op A4-tjes op de grond.

Wandelen langs de logische niveaus

We beginnen onderaan bij Omgeving, en gaan zo omhoog tot aan Zingeving/Missie. En het allermooiste is de terugweg: als de cliënt eenmaal weet en voelt waar hij of zij het allemaal voor doet, dan komen er vaak andere antwoorden dan op de heenweg. En dan kom je heel concreet uit bij de overtuigingen, vaardigheden en het gedrag die je nodig hebt hebt bij jouw doel. Lees hier maar eens hoe het verder ging met Anne:

Omgeving: waar en wanneer ben je als je ‘loslaat’?

“Thuis lukt het me makkelijker dan buitenshuis. Als ik onder schooltijd in de woonkamer zit en er moet gepoetst worden, dan lukt het me goed om eerst even rustig wat voor mezelf te doen. Maar wat ik heel moeilijk vind om los te laten is bijvoorbeeld als ik op mijn werk zit, en mijn man moet thuis nog aan van alles denken, speelafspraakjes, sportlessen, kapper en bibliotheek.”

Gedrag: hoe doe je dat nu, loslaten? Hoe zie ik dat in je gedrag?

“Als ik écht loslaat, dan laat ik de boel de boel. Dan zit ik lekker te lezen, ik doe eigenlijk niks. Heerlijk ontspannen. Ik zou het eigenlijk vaker moeten doen…”

Vaardigheden: welke heb je al? En wat moet jij nog leren?

“Tja, ik moet natuurlijk nee durven zeggen. Ik moet vertrouwen dat een ander het ook kan doen in mijn plaats. Ja, vertrouwen is wel een belangrijke, dat heb ik vaak gewoon niet. En verder moet ik denk ik nog leren onderscheid maken wat ik wel en niet op mijn bordje wil nemen.”

Waarden en overtuigingen: welke heb jij zelf rondom loslaten?

“Ik vind het gewoon heel belangrijk dat de dingen goed gaan. En als iemand om hulp vraagt vind ik dat je klaar moet staan. Zo hoort het toch? Zo ben ik ook opgevoed. Ik stoor me enorm aan mensen die er de kantjes vanaf lopen.”

Identiteit: wie ben jij?

Dat vinden mensen vaak een moeilijke vraag. Welke rol heb je, hoe kijk je naar jezelf? Anne: “Ik ben… eh moeder. Ik ben zorgzaam. Ik ben een regelaar. Ja, ik geloof dat ik ook wel een beetje een controlfreak ben, als ik er goed bij stil sta….”

Zingeving/missie: wat is jouw doel?
Waar doe je het uiteindelijk voor?

Anne denkt even na. Dat heeft ze zich nog nooit afgevraagd eigenlijk… “Ik wil dat mijn kinderen gelukkig opgroeien, dat ze mooie wijze volwassenen worden”. Wat betekent dat dan voor jou? “Nou, dan voel ik innerlijke rust, een gevoel van ‘het is volbracht’”. En als ik dan vraag wat jouw meerwaarde is in het grotere geheel, de wereld om je heen? “Ik wil dat mensen harmonieus met elkaar samenleven, en ik zie het wel als mijn doel om daarin het goede voorbeeld te geven en een nieuwe generatie klaar te stomen die daar ook voor gaat. Mmm… als ik er zo over nadenk is dat ook wat ik zo fijn vind in mijn werk: harmonie brengen als het onrustig is. Ja, ik denk dat ik later ook herinnerd wil worden als iemand die zorgt voor harmonie.”

Nog eens terug langs alle niveaus

Bij Anne blijkt het woord harmonie het hoogste doel. Ik loop ik nog met haar terug langs elk van de niveaus, om te zien bij welke stap nog nieuwe inzichten naar boven komen. Met woordje ‘harmonie’ in haar achterhoofd snapt ze nu ook goed waarom ze zo moeilijk nee kan zeggen, want onbewust wil ze harmonieus omgaan met iedereen om haar heen. Ze wil dat haar kinderen harmonieus opgroeien en heeft haar rol als moeder altijd gezien als die van ‘facilitator’, degene die zorgt dat alles op rolletjes loopt. Tot nu dus, want nu is het allemaal teveel, waardoor ze juist verder van haar doel raakt. Het is nu zaak dat ze overtuigingen en vaardigheden krijgt om gedrag te tonen dat meer in lijn is met haar levensdoel. En dat is waar we ons in de coaching verder op hebben gericht.

En hoe zit het met jou? Doe deze oefening!

Het verhaal van Anne diende als voorbeeld bij de neurologische niveaus, want bij iedereen komen er natuurlijk andere antwoorden op de vragen. Ben je nieuwsgierig geworden hoe dit bij jou werkt? Hoe jij meer kunt leren loslaten? Pak pen en papier en doe deze oefening!

1. Schrijf bij elk van de neurologische niveaus je antwoorden op, denkend aan het thema ‘loslaten’. Je begint bij Omgeving en eindigt bij je Levensdoel/missie.
2. Sluit even je ogen als je denkt aan je levensdoel, en neem het eerste symbool dat in je opkomt. Teken dat ook op je papier.
3. Schrijf dan voor jezelf op waar jij nu staat ten opzichte van je levensdoel. Schrijf zonder al teveel na te denken, gewoon een paar minuten achter elkaar (een sprintje noemen we dat).
4. Ontdek hoe je levensdoel verband houdt met je thema loslaten: je kunt pas dingen loslaten als je goed weet waar je het voor doet.
5. Teken 3 kolommen: ‘van af’, ‘behouden’ en ‘vernieuwen’: schrijf in elk van de kolommen de dingen die je niet meer wilt doen, de dingen die je wilt blijven doen, en de nieuwe dingen die je wilt gaan doen. Allemaal steeds met je hogere doel in je achterhoofd.
6. Stop direct met de dingen waar je van af wilt… koester de dingen die je wilt behouden… en bedenk nu de eerste stap die je kunt zetten om die nieuwe dingen te gaan doen!

Wil je echt ervoor gaan, en voor jezelf kiezen? Of meer tijd voor jezelf leren pakken? Neem dan eens contact met mij op. In ons gratis kennismakingsgesprek leg ik je uit wat jij met coaching allemaal kan bereiken. En dan gaan we samen de slag gaan met jouw dromen!

Foto’s:

Drukke straat: Pixabay/Tom Wieden
Gymschoenen: Pixabay/Greyerbaby
Slippers gras: Pixabay/Zauberin