Wat voor ouder wil je zijn?

Wat voor ouder wil je zijn?

Een mooie vraag in coachtrajecten met puberouders is vaak: hoe wil je dat je kind op z’n 25^e over jou en jullie relatie denkt? Wat voor ouder wil je zijn? Het helpt om tijdens die stormachtige jaren even uit te zoomen en dingen op de langere termijn te zien. Het antwoord maakt vaak emoties los.

Als ik dit schrijf, zitten we in de laatste week van het jaar. Oud & nieuw is ook vaak zo’n moment: even uitzoomen en terugblikken:

• Wat ging er al beter dit jaar?
• Welke dingen wil je behouden?
• Wat wil je veranderd zien thuis?
• Wat kun jij doen om daaraan bij te dragen?

Juist samen met je tiener zijn dit mooie dingen om eens te bespreken in je gezin.

In dit artikel vind je tips om tijdens deze puberfase toch wat relaxter in het leven te staan als ouder. Een mooi voornemen voor het nieuwe jaar!

1.     Luisteren en mee-leven

Het klinkt zo makkelijk, maar dit is wat vaak mis gaat in communicatie tussen mensen, dus ook tussen ouder en kind. We horen wel wat ze zeggen, maar gaan er meteen tegenin. In de verdediging, in de preek-stand, met tips.

Essentieel in de communicatie is dat je begrip voor de ander toont. Of even wacht met je reactie. Of gewoon vraagt ‘hoe is dat voor je?’. Oefen hier eens een tijdje mee en je zult merken dat je kind ook meer met je gaat delen.

2. Samen doelen bedenken

Ga eens om de tafel met het gezin en betrek je kinderen bij het stellen van doelen voor het komend jaar, voor het gezin. Dat kan gaan over hoe je met elkaar omgaat, hoe je je grenzen aangeeft en die van een ander respecteert, misschien ook hoe je meer tijd samen doorbrengt, of bijvoorbeeld hoe je omgaat met huishoudelijke taken.

Laat ieder in het gezin met ideeën komen, met als doel dat je het allemaal fijn wit hebben in huis en natuurlijk ook dat je rekening leert houden met elkaar.

3. Stimuleren van interesses en passies

Als je erg bezorgd bent om hoe het met school gaat, kan het gebeuren dat al jullie gesprekken alleen nog daarover gaan. Vergeet niet dat je kind nog zoveel meer is dan zijn of haar cijfers. Deze leeftijdsfase is ook om te ontdekken wie ze zijn op sociaal gebied, wat ze willen, wat ze leuk vinden om te doen, waar ze voor ‘aan’ gaan.

Zorg dat je ook die kant blijft stimuleren, door je kind daarvoor de ruimte te geven en je belangstelling te tonen. Dus kijk eens mee met het gamen, toon je interesse. Vraag eens welke YouTubers je kind volgt en waarom. Vraag naar muziek en series die ze luisteren en kijken.

4. Grenzen stellen

Veel gedoe met pubers gaat over grenzen. Of ze zijn niet duidelijk, of ze worden niet gerespecteerd, of ze worden niet goed gehandhaafd… Gebruik het nieuwe jaar om hier eens opnieuw naar te kijken.  Bespreek samen met je pubers welke regels belangrijk zijn en waarom. Hierdoor begrijpen ze niet alleen de reden achter de regels, maar voelen ze zich ook meer betrokken bij hoe dingen gaan.

Grenzen zorgen ook voor duidelijkheid en een gevoel veiligheid. Verwacht niet dat ze dingen uit zichzelf al snappen, of uit zichzelf al doen, en zich automatisch aan alle grenzen of regels houden. Je moet dingen uitleggen, en vaak meer dan één keer.

5. Tijd samen doorbrengen

Het is zo zoet in alle opvoedboekjes: quality time met je kind. Maar juist met pubers, hun beeldschermpjes en je eigen drukke leven is dit iets dat in gevaar kan komen. Hoeveel minuten per dag breng je nu écht met je kind door? Toon je echt interesse in de hobby’s van je kind? Let op de signalen van je kind: waar heeft hij of zij behoefte aan?.

Onder dwang ‘gezellig doen’ werkt averechts. Maar op de meest onhandige en onverwachte momenten kan je puber opeens toenadering zoeken. Net als we een spannende film kijken kan er opeens een puber uit haar kamer komen en, hoe zeldzaam, op de bank ploffen voor wat aandacht. Natuurlijk hoef je niet altijd alles opzij te schuiven voor je kind, maar ontdek eens hoe je hier nog wat meer mee kunt spelen.

6. Laten zien hoe jij voor jezelf zorgt

In mijn praktijk heb ik vaak kinderen die gespannen of angstig zijn, met vaak ook ouders die hard werken en een hoge lat hebben. Pubers leren ook door het kijken naar hun ouders.

Maak komend jaar eens een bewuste verandering: laat zien dat het goed is om tijd voor jezelf te nemen, grenzen te stellen en gezonde keuzes te maken.

7. Anders omgaan met school en cijfers

Als alles prima gaat met je kind hoef je hier weinig te veranderen. Maar als je kind onvoldoendes haalt en je hebt hier veel strijd over, of als je kind alsmaar paniekaanvallen heeft, dan loont het de moeite om naar je eigen aandeel te kijken. Wat kun jij komend jaar anders doen, zodat alles lekkerder gaat? Voor faalangstige kinderen raad ik je de Pubers met Faalangst podcast aan, waarin je nog meer leert over faalangst, maar ook over je aanpak als ouder.

Voor kinderen met tegenvallende cijfers kun je samen met je kind onderzoeken: ligt het aan de leeraanpak? Of aan de motivatie? Wat in jouw gedrag is hier helpend en wat niet? Wat moet je kind nog leren, en wat kun jij doen om je kind stap voor stap te helpen die dingen te leren?

Soms helpt het al wanneer je je verwachtingen bijstelt en meer naast je kind gaat staan: “Hoe gaan we dit oppakken?”. Dit is een onderwerp waar ik dagelijks mee werk, dus vraag me gerust om advies!

8. Balans in het omgaan met schermgebruik

Op scholen gaat het telefoonverbod binnenkort in. Ik vind dit een goede ontwikkeling: enerzijds zullen ze beter focussen en anderzijds leren ze ook weer normaal gesprekken voeren met elkaar, een belangrijk doel van de schooltijd.

Hoe wil je komend jaar thuis omgaan met beeldschermen? Wat zijn de regels bij het eten? Ik ken gezinnen die één beeldschermvrije avond in de week houden, voor het hele gezin. Of zelfs een beeldschermvrije dag.  Welk voorbeeld geef je zelf? Kijk ook eens hier voor tips rondom beeldschermverslaving.

9. Ruimte geven voor zelfstandigheid

Ik merk dat er veel angst is bij ouders: angst om je kind los te laten in het verkeer, in de avond, in de wereld. En het is logisch dat je je kind wilt beschermen als ouder. Aan de andere kant is het nodig dat kinderen hun autonomie en weerbaarheid ontwikkelen, stap voor stap en passend bij jouw kind en jullie situatie.

Ga komend jaar eens op zoek naar manieren hoe jij de zelfstandigheid en verantwoordelijkheid van je kind nog meer kunt helpen ontwikkelen. Jouw rol verandert stap voor stap van ‘manager’ naar ‘coach’: je ondersteunt ze bij het nemen van hun eigen beslissingen.

10. Oefenen in flexibiliteit en begrip

Pubers zijn soms zo onvoorspelbaar. Zelfs dingen die ze eerst goed leken te kunnen, daar gooien ze nu met de pet naar. Dit is echt iets in het brein ook, alles is in ontwikkeling en dat gaat met horten en stoten. Dit vraagt van jou als ouder een flexibele rol. Jij bent als ouder de volwassene, jij bent de meer stabiele factor. Hoe meer jij je kunt aanpassen, hoe veerkrachtiger je zelf bent, en hoe meer je de veerkracht van je kind helpt ontwikkelen.

We zijn alsmaar op zoek naar balans, als ouders van pubers. Soms grenzen stellen, soms meebewegen, soms consequenties laten voelen, soms door de vingers zien. Met het toepassen van deze tips sta je zelf ook weer wat steviger in je schoenen. Op naar evenwichtig en bloeiend nieuwjaar!