Geheugenkastjes met zere plekken

Soms gebeurt er iets waar je heel heftig op reageert. Heftiger misschien dan een ander zou doen. Meestal is er dan een zere plek geraakt. En dan hoeft er maar dít te gebeuren, of dat gevoel wordt weer getriggerd. In dit blog leg ik uit hoe dat komt, en wat je eraan kunt doen.

Geheugenkastjes met herinneringen

In je hersenen staan een soort geheugenkastjes vol herinneringen. Dingen die indruk hebben gemaakt, krijgen zeker een plekje in zo’n kastje. En voor het gemak wordt er meteen een labeltje aan gehangen met de bijbehorende emotie: dit is verdrietig, dit is angstig, dit is eng. Hoe heftiger de gebeurtenis, hoe meer plek hij in je kast krijgt. Alle dingen die later gebeuren en er een beetje op lijken, worden erbij gestopt met hetzelfde labeltje.

Het wordt trouwens ook heel mooi uitgebeeld in de film Inside Out:

Ze had het wel gevierd, alleen niet met mij erbij

Het gebeurde mij laatst: iemand vierde haar verjaardag niet, vanwege Corona, en dat begreep ik natuurlijk helemaal. Tot ik op Facebook zag dat ze het wél gevierd had, maar niet met mij. Nu kon ik natuurlijk denken: “Ach, logisch, ik hoor blijkbaar niet bij haar kleinst toegestane groepje. Maar ik voelde me heel naar toen ik het zag. Helemaal niet passend bij de gebeurtenis an sich, want ik geef helemaal niet om verjaardagen.

Dat nare gevoel

Wat we nu meestal doen in zo’n geval, is boos worden: boos op degene die ons dit nare gevoel bezorgd heeft. Hoe kán ze? En waarom die en die wel, en ik niet? Zolang we erg met die ander bezig zijn, hoeven we niet die pijn van binnen te voelen… Omdat ik de rust en tijd had, besloot ik eens wat langer bij mijn nare gevoel stil te staan. Ik lag toch relaxt op de bank en sloot mijn ogen en voelde eens goed wat ik van binnen voelde. Verdriet was het. Een gevoel van “Ik ben niet leuk genoeg” en “Iemand anders wordt verkozen boven mij”.

En daar kwamen de herinneringen

En metéén kwam er een eerste herinnering naar boven, een moment dat ik dit vroeger ook had meegemaakt, jaren geleden: een goede vriendin was overspannen en wilde even niemand meer zien, mij ook niet. Maar op social media zag ik dat ze foto’s deelde van dagjes weg met haar beste vriendin. Au. Die mocht wel, en ik mocht niet.

En floep, daar kwam nóg een herinnering boven, uit dezelfde jaren. Een goede vriend, met wie ik al jaren close was, belde me zomaar op met de woorden: “Het gaat niet zo goed met me, ik ben mijn vrienden aan het reorganiseren, en jij zit daar niet bij”. Au. Zo bizar!

Terwijl ik zo op de bank lag, voelde ik hoe al deze momenten bij mij hetzelfde gevoel gaven. De meest nare herinnering kwam ook naar boven, het moment dat die ene ex onze relatie verbrak omdat hij al een tijdje met een collega ging. Wat ben ik toen diep ingestort, maandenlang van de kaart.

Zelfs als het mijn kinderen gebeurt

Als je het zo bekijkt, met al deze losse situaties in mijn geheugenkastjes opgeslagen, is het niet gek dat ik nu zo heftig reageer op iets ogenschijnlijks simpels. Het gaat best ver: zelfs als mijn kind niet wordt uitgenodigd op een feestje, of te maken krijgt met een verbroken vriendschap, dan kom ik bij datzelfde pijnlijke kastje uit.

Gedoe tussen mensen

We lopen allemaal met onze geheugenkastjes rond. Waardoor we opeens ‘langere tenen’ hebben en gevoelig reageren op dingen. Kun je je voorstellen hoeveel gedoe dit tussen mensen kan geven? Wat dacht je van moeders met een pestverleden, als hun dochter wordt buitengesloten? Als dit vroeger is opgeslagen in je geheugen, komt elke gebeurtenis die erop lijkt héél dichtbij.

Wat kun je eraan doen?

Als je plots overvallen wordt door een heftig gevoel, dat eigenlijk ‘overdreven’ voelt voor de feitelijke situatie waar je in zit, dan heb je dikke kans dat er iets met een oude herinnering mee speelt. Doe dan eens deze oefening.

• Zoek een rustig plekje, ga lekker liggen en focus even op je ademhaling.
• Ga dan in gedachten naar die die situatie, die je net dat nare gevoel had gegeven: voel wat er dan in je lijf gebeurt. Wat voel je precies? Waar? Je hoeft er niets mee te doen, gewoon observeren.
• Je zult merken dat er misschien nog meer herinneringen opkomen die zo’n zelfde gevoel gaven.
• Met alle kennis en wijsheid die je nu hebt, als volwassene, kun je dan bedenken: “Ooooh, dáár komt het vandaan”. En dat is al een heel belangrijke stap.
• Vervolgens kun je bedenken wat de jongere jij destijds zo nodig had. Wat zou je tegen je jongere jij willen zeggen? Doe dat gewoon in gedachten, terwijl je nog zo rustig blijft liggen.
• Kijk maar hoe hij of zij reageert. En rond het af op een manier die jij prettig vindt.

Met zo’n oefening heb je zelf een oud stukje geheeld, en dat kun je vaker doen. Vind je het nog te heftig zo alleen? Neem dan eens contact op, dan kunnen we samen kijken hoe je hier gemakkelijker mee omgaat!