Bouw mee aan de groeimindset van je kind

Bouw mee aan de groeimindset van je kind

“Ik kan dat niet”
“Dat lukt me nooit”
“Dat is te moeilijk voor mij”

Sommige kinderen blijven erg hangen in dit soort uitspraken. In mijn praktijk noemen we het ‘rode gedachten’, wat staat voor ‘niet helpende gedachten’. En ik daag kinderen dan uit welke gedachten méér helpen: welke groene gedachten kun je ook denken?

Bijvoorbeeld:
“Ik kan het nog niet”
“Ik ga het proberen”
“Als ik veel oefen ga ik het ook snappen”

Wat is een groeimindset?

Eigenlijk betekent een groeimindset vooral: als iets niet lukt, wat kun je dan doen zodat het de volgende keer beter lukt? Dát is namelijk het moment dat je aan het leren bent. Als een cijfer is tegengevallen, kun je verdrinken in somberheid, maar je kunt ook denken: hoe moet ik het vanaf nu anders aanpakken zodat het volgende keer beter gaat? Mensen met een groeimindset geloven dat het uiteindelijk wel gaat lukken.

Op internet is veel te vinden over het verschil tussen de vaste mindset en de groeimindset. Ik laat vaak dit filmpje aan oudere kinderen zien, en dan vraag ik: lijk je meer op Jay? Of meer op Ann? En een ander geweldig filmpje over leren doorzetten is van deze skater: What real learning looks like.

Wil jij ook helpen aan het ontwikkelen van de groeimindset bij je kind? Volg dan deze tips.

1. Waardeer de inzet, niet de prestaties

Ondersteun je kind voor de moeite die het doet, in plaats van alleen voor het eindresultaat. Het is zo verleidelijk om bij hoge cijfers te gaan juichen, maar wat als dit met weinig inzet is gebeurd? Of wat als je kind hard gewerkt heeft en dan een 5 haalt? Fouten maken hoort erbij en ze vormen weer een kans om ervan te leren. Dus wanneer je kind hard werkt aan een opdracht maar geen goed cijfer krijgt, benadruk dan het harde werk dat ze erin hebben gestopt. Zeg iets als: “Ik ben trots op de moeite die je hebt gedaan. Het resultaat is minder belangrijk dan de inzet die je hebt laten zien, je bent echt een harde werker!”

2. Gebruik positieve woorden

Communiceer positief en moedig je kind aan om te geloven in zijn of haar mogelijkheden voor groei. Gebruik woorden als “nog niet” om de nadruk te leggen op het proces van leren.  Voorbeeld: als je dochter vastloopt bij het begrijpen van een bepaald onderwerp (“Ik snap het niet en ga het nooit snappen”), moedig haar dan zo aan: “Het is normaal om iets niet meteen te snappen. In plaats van ‘ik snap het niet’, zeg dan tegen jezelf: ‘Ik snap het nog niet, maar ooit ga ik het snappen en leren!'”

3. Focus op persoonlijke groei

Leg de nadruk op leren en persoonlijke groei boven prestaties. Bespreek met je kind dat fouten maken erbij hoort en dat ze daar sterker van worden.  Praat ook met je kind over je eigen persoonlijke groei. Bijvoorbeeld een moment waarop je een fout maakte op je werk en hoe je daarvan hebt geleerd om beter te worden. Of lach samen om je vroegere blunders en hoe je die nu hebt leren voorkomen.

4. Stel prikkelende vragen

Ontwikkel het kritisch denken van je kinderen door ze aan te moedigen om veel vragen te stellen. Dit helpt ze om hun eigen oplossingen te ontdekken. Als je tiener bijvoorbeeld ergens mee zit, stel dan zelf open vragen zoals “Wat denk je dat er zou gebeuren als je het op een andere manier probeert?” Hierdoor worden ze aangemoedigd om na te denken en zelf oplossingen te bedenken. En dat sterkt weer hun vertrouwen dat ze dingen zelf op kunnen lossen en zo beter in dingen kunnen worden.

5. Vergelijk hersenen met spieren

Maak de vergelijking dat de hersenen, net als spieren, sterker worden met training. Moedig je kind aan zijn ‘hersen-spier’ te trainen door nieuwe uitdagingen aan te gaan. Als je kind worstelt met een bepaalde vaardigheid, herinner hem of haar er dan aan dat door regelmatige oefening en inspanning, net zoals bij sport, ze sterker zullen worden in die vaardigheid. In mijn praktijk maak ik vaak de vergelijking met sport. Als iemand op voetbal zit en bepaalde tricks na lang oefenen onder de knie heeft, dan kun je datzelfde doorzettingsvermogen gebruiken bij het oefenen van de Duitse naamvallen.

6. Ga uitdagingen aan

Moedig je kindaan om uitdagingen niet uit de weg te gaan, maar te omarmen. Nieuwe dingen proberen hoort bij het leerproces. Stimuleer je kind ook om mee te doen met nieuwe dingen, zelfs als die in het begin eng lijken. Als ze aarzelen, herinner ze dan aan een eerdere situatie waarin ze iets nieuws probeerden en het uiteindelijk heel leuk was.

7. Geef het goede voorbeeld van de groeimindset

Laat zien dat ook jij openstaat voor leren en dat je met uitdagingen om kunt gaan. Je eigen houding is altijd goed als voorbeeld. Je hebt vast wel eens dat je iets ingewikkelds moet lezen of leren. Praat erover hoe je dan toch doorzet net zolang tot het lukt.

8. Leer hoe het werkt met veerkracht

Bespreek mooie voorbeelden van veerkrachtige reacties op tegenslagen, misschien dingen die je in het nieuws zag of op social media. Toon begrip voor teleurstellingen, maar benadruk het belang van opstaan en doorgaan. Bespreek bijvoorbeeld met je kind hoe je zelf omgaat met tegenslagen op het werk of in persoonlijke situaties, of vertel over situaties van mensen in je omgeving.

9. Geef specifieke feedback

Geef gerichte feedback over de inzet van je kind. Benadruk bijvoorbeeld het doorzetten dat hij heeft laten zien. En in plaats van te zeggen “Goed gedaan” na een presentatie, geef specifieke feedback zoals: “Ik vind het knap hoe je je hebt voorbereid op een onderwerp dat zo nieuw voor je is, en je hebt echt duidelijke punten benadrukt.”

10. Maak leren leuk en interessant in huis

Maak leren thuis leuk. Voer leuke gesprekken over leren, laat zien waar je zelf mee bezig bent, wat je leuk vindt om te leren. Stimuleer creativiteit en het uitzoeken van dingen waar je vragen over hebt. Maak van leren een gezinsavontuur! Onze dochter had op TikTok iets gezien dat we hier binnenkort gaan doen: elk gezinslid gaat iets presenteren over een onderwerp waar hij/zij veel vanaf weet.

Ga de komende tijd eens kijken hoe je meer van deze tips kunt volgen in de omgang met je kind. Prikkel ze, laat ze zelf dingen oplossen, moedig ze aan. Help ze ook herinneren hoe ze eerdere hobbels hebben genomen. Zo leren ze stap voor stap dat wij mensen ‘leerbare’ wezens zijn, als ze maar oefenen. Er zijn op internet ook wel allerlei kaartspellen verkrijgbaar met prikkelende zinnetjes rondom de groeimindset. Dit doosje Groeitaal is bijvoorbeeld fijn om te hebben.

Heb je nog vragen?

De groeimindset is iets dat ik behandel in al mijn coachtrajecten. Of het nu gaat om het leren leren, zorgen dat je overgaat, of het omgaan met somberheid of angst. Als je maar vertrouwt dat dingen met oefenen steeds beter gaan, dan zal dat uiteindelijk ook gebeuren! Wil je hierover eens met mij sparren? Plan dan gewoon een gratis kennismakingsgesprek in via mijn website. Dan kijken we samen of ik jou of je kind hierbij kan helpen.