Gaat je kind naar de brugklas? Lees dan deze tips!

Gaat je kind naar de brugklas?
Lees dan deze tips!

Voor de kinderen die na de vakantie naar de brugklas gaan, breekt er een spannende tijd aan: bij wie kom ik in de klas? Hoe zal het zijn op de middelbare school?

Onze zoon had er toch regelmatig vragen over in de zomervakantie: ‘Naast wie moet ik dan gaan zitten?” “En moet je daar dan het hele jaar bevriend mee zijn, degene naast wie je zit?”.

Maar niet alleen kinderen vinden het spannend, ook voor ouders is het een hele overgang. Zeker als het je eerste is die naar de middelbare school gaat: hoe ga je je kind begeleiden bij deze overgang? Loslaten, of goed in de gaten houden? En waar moet je allemaal op letten?

In dit blog lees je mijn tips. Tips voor je kind zelf vind je hier.

1. Basis op orde

Zorg dat de basis op orde is: plan een middagje shoppen om alle benodigde spullen in huis te halen. Scholen geven vaak al een lijstje met wat je allemaal moet hebben. Wees kritisch bij de duurdere dingen: bij ons kind stond die dure Bosatlas op de lijst, terwijl hij die in het eerste jaar nog niet nodig had. Sommige scholen vragen om een keyboard, terwijl ze op school ook wel mogelijkheid geven om muziek te oefenen. En natuurlijk moet je kind een fijne werkplek hebben in huis, met een bureau en een kast voor de boeken. Denk ook aan de route naar school, die kun je al een paar keer oefenen.

2. Hou september en oktober rustig in de agenda

Op mijn werk waren september en oktober de drukke maanden toen onze zoon in de brugklas begon. Terwijl ik in de praktijk ’s avonds kinderen hielp met het ‘leren leren’, zat hij vaak in zijn eentje te ploeteren. Bij onze tweede ga ik dat anders aanpakken. Aan de andere kant: doordat ik er niet zo bovenop zat, heeft hij met vallen en opstaan geleerd hoe hij het allemaal moet bolwerken. Elk kind is anders, heeft andere hulp nodig, maar het is hoe dan ook fijn als je thuis bent en beschikbaar.

3. Van wie is dat huiswerk?

De keren dat ik in de stress schoot omdat mijn kind een opdracht nog niet af had – terwijl hij nergens last van had… heel apart hoe dat werkt! Als je kind naar de middelbare school gaat, komen er allemaal herinneringen aan je eigen schooltijd omhoog. Die beïnvloeden hoe je nu omgaat met jouw kind en zijn/haar houding en resultaten. Wees je hier bewust van: vroeger was vroeger, nu is nu; jouw kind kan een hele andere stijl hebben dan jij. Dat betekent niet dat je niet moet helpen, maar blijf in je rol van ouder.

4. Hoe help ik mijn kind in de brugklas het beste?

Heb je een kind waar je veel ‘bovenop’ moet zitten, omdat je uit ervaring weet dat je kind dat nodig heeft, of anders niets uitvoert, hou dan altijd in je achterhoofd: “Hoe help ik mijn kind zelfstandig worden?”.  Wil je dat je kind straks in de 3^e wél zelfstandig kan plannen, leer je kind dan hóe het moet plannen, en laat het er zelf mee oefenen. Wil je dat je kind zelfstandig aan haar huiswerk gaat, dan moet ze daar ook stap voor stap mee oefenen. Anders moet je op haar 18^e nog steeds op die ‘startknop’ drukken. Dus in plaats van de hete kolen voor je kind uit het vuur te halen, moet je je steeds af te vragen ‘Als ik dit doe, wat kan mijn kind hiervan leren, en is dat wat ik wil dat ze leert?’.

5. En als er cijfers tegenvallen

Géén paniek: het is een heel normaal patroon in de brugklas, dat je met onvoldoendes begint. Of dat je met goede cijfers begint, en daarna een terugval hebt. Voor je kind is dit systeem van de van alsmaar huiswerk, alsmaar SO’s en proefwerken, het alsmaar letten op je gemiddelde cijfer echt ontzettend nieuw. Ze moeten zelf nog de balans vinden tussen ‘inzet’ en ‘rendement’: te hard werken, te langzaam werken, teveel inzet, te weinig inzet. Balans tussen sport en school, tussen gamen en school. Veel mensen leren vooral door dingen zelf te ervaren.

6. Help je kind met evalueren bij missers

Te laat aan een opdracht begonnen? Te laat op school? Onvoldoende gekregen? Ga dan niet preken en invullen “Had je maar moeten ….”. Maar help je kind door open vragen stellen:

• “Hoe laat zou je moeten vertrekken om wat meer ruimte te hebben?”
• “Wat zou je volgende keer meer of anders kunnen doen bij het leren?“
• “Als je nou weet dat je op woensdag een volle dag hebt, wanneer kun je zo’n toets dan beter leren?”

Zelfevaluatie (het vermogen om over jezelf na te denken en je tactiek aan te passen), is heel belangrijk voor een kind, zowel voor het leren als voor hun weerbaarheid: ze moeten leren van hun fouten, en leren nadenken hoe ze zichzelf kunnen bijsturen.

7. Help met leren plannen

Op de basisschool hoefde een kind nog niet zoveel huiswerk te plannen. Op de middelbare school is meer huiswerk, en ook van alles wat: gewoon leer- en maakwerk, bijzondere opdrachten, SO’s en proefwerken. Het een kost meer tijd dan het ander, het een heeft meer impact dan het ander. Leer je kind dat je SO’s en proefwerken in elk geval 3 x moet leren. Na een tijdje krijg je vanzelf meer inzicht of bij een bepaald vak 2x volstaat en bij een ander vak 5x nodig is. Dus heb je woensdag een SO, dan kun je daar bijvoorbeeld op zaterdag, zondag, en dinsdag aan gaan zitten. Het belangrijkste bij plannen is zorgen dat je weet wat er allemaal moet gebeuren: overzicht. En daarna bepalen wanneer je wat gaat doen. Niet elk kind hoeft een schema tot op detailniveau te hebben. Laat je kind ontdekken wat het beste bij hem/haar past. Een whiteboard op de kamer kan erg goed helpen!

8. Afspraken over gamen, huiswerk, en bedtijd

Dit is het grootste zorgpunt van veel puberouders: hoe zorg je dat je kind niet te lang zit te gamen, hoe zorg je dat hij of zij ook aan het huiswerk begint – ook als je er zelf niet bent, hoe zorg je dat ze op tijd naar bed gaan… hoe ga je om met social media, hoe laat moeten ze naar bed…. Maak vanaf het begin goede afspraken! In deze tijd met zoveel afleiding moeten kinderen over heel veel zelfbeheersing beschikken om al die leuke dingen opzij te zetten en aan het huiswerk te gaan. Eerst chillen en dan huiswerk; of eerst huiswerk en dan gamen… ze weten vaak zelf wel wat beter werkt. En naast wat ze zelf willen, is het belangrijk dat je als ouders ook grenzen aangeeft. Veel kinderen, zeker in de brugklas, hebben dat ook gewoon nodig, ook al vinden ze je misschien streng: grenzen geven ook houvast.

9. Zoek mee naar de leerstijl die bij je kind past

Veel discussies tussen ouder en kind – en niet alleen in de brugklas – gaan over de manier waarop het kind leert. We zijn geneigd onze eigen manier aan ons kind op te leggen, daarvan weten we dat het een goede is. Maar je kind moet zijn eigen leerstijl ontdekken, en dat hoeft niet per se die van jou te zijn. Niet iedereen hoeft samenvattingen te maken om te leren, niet iedereen raakt afgeleid als er muziek op staat. Ga samen met je kind op ontdekkingsreis wat het beste werkt: zacht lezen, hardop lezen, alleen leren, samen leren, met muziek, zonder muziek, samenvatting maken, mindmap maken, rechtop zitten, of ondersteboven op bed hangen, er zijn zoveel manieren van leren! Gaandeweg zal je kind ontdekken wat het beste bij hem of haar past. Wat jij kunt doen, is de kwaliteiten van je kind opmerken en deze benoemen: wat gaat er al goed? Waar ligt zijn/haar kracht?

10. En tenslotte: Blijf relativeren, zeker in de brugklas!

De brugklas is niet voor niets een ‘brug’ naar de middelbare school: gun je kind zijn/haar leermomenten. Ook lagere cijfers, ook te laat komen, ook lastige situaties op sociaal gebied. Ook die groepsopdrachten waarbij niemand van het groepje iets uitvoert en je handen jeuken om ertussen te springen. Deze jaren zijn vormend voor je kind: jezelf leren kennen,  omgaan met groepsprocessen, al dat soort dingen. Blijf vertrouwen hebben in je kind, en stuur bij waar nodig!

Leren leren?

Wil dat je kind een pro wordt in het leren, alle kneepjes leert in een leuke training van 5 bijeenkomsten? Kijk dan eens naar de mogelijkheden voor de training ‘Ik leer leren’!  Deze is zowel voor kinderen in de brugklas als in andere jaren.

Wil je meer info, heb je vragen, of wil je sparren over hoe het bij jou thuis gaat? Vraag dan gewoon een gratis kennismakingsgesprek aan, telefonisch of via Zoom. Dat doe je eenvoudig en rechtstreeks in mijn online agenda.